درک تفاوت ها و تضاد ها در بازی «من کجا؟ اینجا کجا؟»
آشنایی کودکان با تفاوت‌ها و تضادها به وسیله‌ی بازی و قصه یکی از راهکارهای آموزشی است. آن هم در شرایط این روزها که امکان مراودات آموزشی و حضور کودکان در جمع‌ها محدود شده است. بازی «من کجا؟ اینجا کجا؟» وقت زیادی از شما نخواهد گرفت. ضمن اینکه مهارت‌های زبانی، تفکر منطقی، هماهنگی دیداری-حرکتی و سازمان‌دهی ادراکی و … را در کودک شما پرورش می‌دهد.
{«من کجا؟ اینجا کجا؟» می‌تواند انفرادی یا گروهی باشد و مناسب خردسالان ۳ تا ۶ سال است. شما برای این بازی به کارت تصاویر، یک داستان ، گیره و طناب احتیاج خواهید داشت.}
-
پیش از بازی:
شما باید در این داستان، به زبانی کودکانه از اشیاء یا حیوانات یا حتی انسان‌هایی صحبت کنید که ناگهان متوجه می‌شوند در جای همیشگی خود و تربیت وسایل و افرادی که با آنها سنخیت دارند نیستند و افراد، ابزار و وسایلی که تناسبی با آنها ندارند را در اطراف می‌بینند. در این موقعیت، آنها با جمله‌ی “من کجا؟اینجا کجا؟ تعجب خود رانشان می‌دهند و به ناهمخوانی موقعیت اشاره می‌کنند.
دسته‌های سه‌تایی کارت‌های تصویری تهیه کنید. در هر دسته دو کارت باید حاوی تصاویری باشد که به نحوی با هم مرتبط هستند. کارت سوم باید با دو کارت دیگر متفاوت باشد. مثلاً کارت‌های سگ، گربه و توپ
طنابی را در محل مناسبی نصب کنید که همه ببینند. مثلاً می‌توانید آن را از یک طرف تابلو به طرف دیگر نصب کنید.
حداقل سه گیره لباس داشته باشید.
-
روش بازی
بعد از تعریف‌کردن داستان برای کودکان، به بازیکنان بگویید:
«خب بچه‌ها، حالا بهار و بهادر می‌خواهند ببینند چه چیزهایی سرجای خودشان نیستند تا بتوانند آنها را دوباره کنار کسانی که همیشه باهم بوده‌اند برگردانند. بهتر است ماهم به آنها کمک کنیم.»
بعد از مقدمه‌چینی، با استفاده از گیره‌ها، هر دسته‌ی سه‌تایی کارت را روی طناب نصب کنید. بازیکنان باید با دقت به تصاویر نگاه کنند و تصویر ناهمخوان را تشخیص دهند و به سبکی که در داستان بیان شده، اطلاع شما برسانند .
-
تغییر بازی
بازی انفرادی نیز به همین شکل است و تنها با یک کودک اجرا می‌شود.
- در شکل انفرادی ، می‌توانید در هر یک از قسمت‌های منزل، یک شیء نامرتبط بگذارید.مثلاً مداد رنگی در یخچال، کتاب در جاظرفی، ظرف نان روی اجاق گاز، غذا در حمام، کفش اسپرت در دستشویی و…. با بازیکن به هر قسمت بروید و از او بخواهید شی‌ئی را که تناسبی با آن قسمت دارد پیدا کند وبه شما نشان دهد. می‌توانید از او بپرسید که به‌جای این شیء چه چیزی می‌بایست در این مکان قرار می‌گرفت؟
- در شکل انفرادی، از نقاشی استفاده کنید. هر بار تصویر دو چیز را که به هم مرتبط هستند را بکشید و از بازیکن بخواهید درکنار آنها چیزی بکشد که تناسبی با آنها ندارند. بعد از چند روز بازی، بازیکن باید به‌جای یک شیء دو شیء بکشید. همچنین می‌توانید جای خود را با بازیکن عوض کنید. در این‌صورت، هر بار بازیکن دو چیز که به‌هم ربط دارند را می‌کشد و شما شیء دیگری اضافه می‌کنید. آن‌وقت بازیکن باید بگوید که آیا چیزی که شما کشیده‌اید با دو نقاشی او تناسخی دارد یا خیر؟
- درمراحل پیشرفته تر بازی (که از کارت‌های مشابه‌تر یا از کلمات استفاده می‌کنید) از کودکان بخواهید علت انتخاب تصویر مورد نظر را بگویند. البته آنها ممکن است تصویری را که از نظر شما نادرست است انتخاب کرده باشند ولی استدلالی داشته باشند. مثلاً در مورد خرس و شیر و گاو، ممکن است بازیکنی شیر را انتخاب کند و چنین استدلال کند که خرس و گاو یال ندارند ولی شیر یال دارد. این استدلال‌ها هم پذیرفته می‌شود ولی بازیکنان را تشویق کنید دنبال شباهت‌ها و تفاوت‌های بزرگ‌تر و مهم‌تری بگردند.
گرداوری : مژگان موسی پور
منبع: بازی‌های آموزشی برای هوش شناختی (آی کیو)
دکتر منیژه عابدی درچه/ دکتر راضیه بدیعیان