۷ علتی که کودکم هنوز جیشش رو نمی‌گه!
بسیاری از مادر و پدرها از اینکه کودک زمان توالت رفتن خود را اعلام نمی‌کند، شکایت می‌کنند. ممکن است این مساله ماه‌ها به طول بیانجامد و کودک باز هم به همان رویه ادامه دهد. شاید احساس کنید کودک شما را بازی می‌دهد. اما مساله ساده‌تر از این حرف‌هاست. در اینجا مهم‌ترین علت‌هایی که ممکن است یک کودک نیاز خود به توالت را اعلام نکند، وجود دارند. حالا بیایید باهم علت‌ها را بررسی کنیم.
۱-شاید زود اقدام کرده‌ایم
کودکان تقریبا بین دو تا سه سالگی توانایی کنترل و نگه داشتن ادرار و مدفوع خود را به‌‌دست می‌آورند. از طرفی، بدن هر کودک متفاوت است و ما نباید کودک خود را با دیگری مقایسه کنیم. اگر کودک ما هنوز از نظر جسمی و روانی آمادگی نداشته باشد، نمی‌تواند با ما همکاری کند. علاوه‌براین، برای این کار به هیچ‌وجه نباید عجله کنیم. دست‌کم سه تا چهار هفته زمان لازم است تا کودک را به‌آرامی و بی‌دردسر از پوشک جدا کنیم. هرگز عجول نباشیم و در اوج مهربانی، حمایت و خوش‌اخلاقی با کودک خود باقی بمانیم.
۲- شاید بیش‌از حد سخت‌گیر بوده‌ایم
یکی دیگر از دلایلی که کودک زمان نیاز به توالت را اعلام نمی‌کند، این است که شاید نسبت به او بیش از حد سخت‌گیری کرده‌ایم. کودک تا بخواهد به‌طور کامل این دوران را طی کند، دچار خطاهای زیادی می‌شود. اگر ما صبور نباشیم و او را تنبیه کنیم، فقط کار را بدتر کرده‌ایم و موجب ترس و اضطراب کودک شده‌ایم. بسیاری اوقات کودکان از سر اضطراب و استرس تنبیه شدن، اصلا نمی‌توانند نیازشان به توالت را اعلام کنند و ممکن است شلوار خود را کثیف کنند. بهترین واکنش از سوی والدین، واکنش ندادن است. اگر شروع به داد و فریاد کنیم و بخواهیم با زور و تنبیه، رفتار کودک را تغییر دهیم، موجب شکل‌گیری اضطراب و وسواس در کودک می‌شویم. اگر می‌خواهیم کودک را از پوشک بگیریم، در وهله اول لازم است صبور و مهربان باشیم.
۳-شاید کودک از حفره توالت می‌ترسد
بسیاری اوقات کودکان از ترس حفره‌ی سیاه و بزرگ توالت، با والدین همکاری نمی‌کنند. آنها برای اینکه از مواجه شدن با این حفره‌ی بزرگ و ترسناک فرار کنند، زمان توالت رفتن خود را اعلام نمی‌کنند. برای رفع این مساله، بهترین راه‌حل استفاده از لگن‌های کوچک مخصوص کودکان است. این لگن‌های پلاستیکی، احساس امنیت و راحتی بیشتری به کودک منتقل می‌کنند و کودک دچار ترس نمی‌شود. کودک برای استفاده از این لگن‌ها نیاز به حرکت جسمانی خاصی ندارد و آزادی عمل بسیار خوبی احساس می‌کند.
۴-شاید رفتار متناقضی داشته‌ایم
علت دیگری که کودکان زمان نیاز خود به توالت رفتن را اعلام نمی‌کنند، رفتار متناقض ماست. اگر برای کودک، هنوز از پوشک استفاده می‌کنیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کودک زمان توالت رفتن خود را اعلام کند. تا زمانی‌که خیال کودک از داشتن پوشک راحت باشد، نیازش به توالت را اعلام نمی‌کند. از طرف دیگر ممکن است وقتی کودک اعلام می‌کند که نیاز به توالت دارد، با واکنش خوبی از سوی ما مواجه نشود. مثلا چون کمی دیر ما را خبر کرده و شلوارش را کثیف کرده است. اگر حتی کودک کمی دیر اعلام می‌کند، او را حمایت کنیم تا به تدریج عملکرد خود را بهبود دهد. در غیر این‌صورت او دچار تناقض شده و نمی‌تواند با ما همکاری کند.
۵-شاید برنامه‌ریزی درستی نداشته‌ایم
برای اینکه بخواهیم از پوشک گرفتن کودک را شروع کنیم، لازم است یک برنامه‌ریزی درست داشته باشیم. اگر زمان مناسبی را انتخاب نکنیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم، همه‌چیز خوب پیش برود. مثلا اگر کودک بیمار است یا اگر قرار است به سفر برویم، زمان مناسبی برای شروع این کار نیست. بهتر است سه تا چهار هفته زمان در نظر بگیریم و در این ایام، از هر برنامه متفرقه‌ای مانند مهمانی دادن، مسافرت رفتن، تعمیرات خانه و یا اسباب‌کشی پرهیز کنیم. البته گاهی پیش می‌آید که نمی‌توانیم برنامه‌های خود را به تعویق بیاندازیم. در چنین شرایطی لازم است زمان بیشتری را به کودک اختصاص دهیم و صبورتر باشیم تا او بتواند این دوران را با کمترین آسیب بگذراند.
۶-شاید قاطعانه عمل نکرده‌ایم
گاهی اتفاق می‌افتد که ما دل‌مان برای کودک می‌سوزد و مساله خداحافظی با پوشک را قاطعانه مطرح نمی‌کنیم. به محض اینکه کودک بهانه‌گیری می‌کند و درخواست پوشک دارد، خواسته‌ی او را برآورده می‌کنیم و به اصطلاح بازیچه‌ی خواسته‌های کودک می‌شویم. اگر بیش‌از حد دل‌رحم و سهل‌گیر باشیم، کودک درکی از اینکه زمان توالت رفتن خود را اعلام کند، نخواهد داشت و با ما همکاری نمی‌کند. یادمان باشد والدین قاطع، پیگیر و حمایت‌گر، بهتر می‌توانند کودکان خود را پرورش دهند. قاطعیت به معنای نامهربانی نیست و والدینی که نمی‌توانند در مقابل کودک خود قاطعیت و پیگیری نشان دهند، کودکان‌شان نیز نمی‌توانند آنچه برای زندگی‌شان لازم است را بیاموزند.
۷-اگر هیچ علتی وجود نداشت، احتمالا اختلالی در کار است
اگر هیچ‌یک از دلایل بالا در کار نباشد و باز هم کودک ما نتواند از پوشک جدا شود و با ما همکاری کند، احتمالا یک اختلال جسمی در کار است. مثلا درد یا سوزشی که از آن بیی‌خبر مانده‌ایم. اگر کودک دچار بی‌قراری و تحریک‌پذیری خیلی شدید باشد، لازم است به پزشک مراجعه کنیم و علت‌های طبی را بررسی کنیم.
مهرنوش خالقی