۴ راه برای توضیح مرگ عزیزان به کودکان
آیا تمایل دارید مرگ عزیزان را برای کودک خود توضیح دهید و آیا به دنبال راهی میگردید که بیضرر و کارامد باشد؟ توضیح دادن مرگ برای کودکان آسان نیست و دارای چند مرحله است. با هم این مراحل را بررسی میکنیم.
-
آمادهسازی کودک
متخصصان کودک معتقدند پیش از آنکه کودک مرگ را از نزدیک ببیند، بهتر است آن را شناخته باشد. برای این کار میتوانید چرخههای مرگ و زندگی موجود در طبیعت را برای کودکان خود توضیح دهید. مثلا چرخه زندگی یک گیاه که به تازگی خشک شده و مرده است و کودک نیز شاهد این اتفاق بوده است اما از آنجاکه مدتها طول میکشد تا کودک مساله مرگ را به طور کامل درک کند، لازم است توضیحاتی را برای او ارائه دهید. برای کودک بگویید که این گیاه دیگر زنده نیست، یعنی دیگر نه میتواند بزرگ شود و نه آب بخورد. بعد از آن، مرگ یک حشره را به کودک نشان دهید. مثلا یک شاپرک. حتی میتوانیم ترکید یک حباب کف و صابون را مثال بزنیم و برای کودک بگوییم که حباب مُرده است. علاوهبراین میتوانیم برخی انیمیشنها که با موضوع مرگ هستند برای کودک پخش کنید و در مورد آن با کودک صحبت کنیم.
-
اخبار مرتبط با مرگ نزدیکان را از کودکان پنهان نکنید
شاید کمی سنگدلانه به نظر برسد اما متخصصان پس از آزمایشات متعدد، به این نتیجه رسیدند که بهتر است کاملا مستقیم و بدون گفتن جملات مبهم، به کودک بگوییم که مثلا پدربزرگ مُرده است و معنای آن را توضیح دهیم. یعنی بدنِ پدربزرگ از کار افتاده است. او دیگر نمیتواند غذا بخورد، راه برود، ببیند یا بشنود و ما نیز دیگر او را نمیبینیم. زیرا او مُرده است. حتما برای کودک توضیح دهید که فردی که میمیرد، دوباره زنده نمیشود. زیرا ممکن است کودک، فرد بیهوش را نیز مُرده بداند. نیازی نیست به کودک بگوییم که پدربزرگ به جای بهتری سفر کرده است. زیرا کودک دچار سردرگمی و گیجی میشود. وقتی کودکان با این مساله بهطور صریح و کامل روبرو میشوند، معمولا هیچ سوالی ندارند و جای نگرانی نیست زیرا مواجهه کودکان با مرگ، مانند بزرگسالان نیست و این مساله کاملا طبیعی است. مراقب باشیم که هیچ تصویر ترسناکی از مرگ در ذهن کودک شکل نگیرد. برخی کودکان ۵ تا ۶ سال ممکن است فکر کنند، اگر کسی کار بدی انجام دهد، میمیرد. پس لازم است این اطمینان را به کودک بدهیم که چنین چیزی صحت ندارد.
-
چند روز اول را پشتسر بگذارید
اگر فرد مورد علاقهتان را از دست دادید، تلاش کنید برنامه روتین زندگی کودک بهم نخورد و تا حد امکان برنامه زندگی کودک را به صورت ناگهانی تغییر ندهید. در طول مدتی که شما مشغول عزاداری هستید، کودک از شما سوالات زیادی میپرسد و این کاملا طبیعی است. در حالیکه حال خوبی ندارید و گریه میکنید، به کودک نگویید که همه چیز خوب است و هیچ اتفاقی نیافتاده است. این مساله کودک شما را دچار سردرگمی شدیدی میکند. نیازی نیست به او دروغ بگوییم و احساسات خود را از کودک پنهان کنیم. صادقانه به کودک بگویید که به خاطر مرگ فردی، ناراحت هستید و گریه میکنید. ممکن است کودک را در حالی مشاهده کنید که در بازیهای تخیلی خود از مرگ صحبت میکند، مثلا مرگ عروسک خود. این رفتار نیز طبیعی است و بسیاری از کودکان با هر چیز جدیدی که مواجه میشوند، به گونهای آن را در بازیهای خود تمرین میکنند.
-
مراسم ترحیم را اداره کنید
اگر کودکی تمایل دارد که در مراسم ترحیم و خاکسپاری شرکت کند، میتواند با شما همراه شود. اما لازم است از یک دوست یا فرد مورد اعتماد کمک بگیرید تا همراه شما شود و در لحظاتی که نمیتواند گریه و اندوه خود را کنترل کنید، کودک را به جایی ببرد و با او بازی کند. اجازه دهید کودک انتخابهای خودش را داشته باشد. پس از این مرحله برای کودک توضیح دهید که فرد متوفی برای شما خیلی عزیز بوده و اکنون غمگین هستید. میتوانید آلبوم عکسهای فرد متوفی را با هم نگاه کنید و همراه با کودک خود این اندوه را سپری کرده و بپذیرید.
ترجمه: مهرنوش خالقی
منبع: