آنچه باید درباره حرکت و بازیِ نوزادان بدانیم
رشد حسی و حرکتی که از نوزاد خود انتظار داریم
چرا بازی برای رشد حسی و حرکتی نوزادان مهم است؟
بازی فرصت‌های مختلفی برای حرکات بدنی نوزادان ایجاد می‌کند. به نحوی که نوزاد می‌تواند مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف خود را افزایش دهد. وقتی با کودک خود بازی می‌کنیم، او قوی‌تر شده و مهارت‌های حسی و حرکتی‌اش هماهنگ‌تر می‌شود. نوزادان در طول بازی می‌آموزند که چگونه با محیط خود ارتباط برقرار کرده و توانایی‌های بدنی خود را کشف کنند. برای مثال، وقتی یک اسباب‌بازی را جلوی نوزاد نگه می‌دارید، کودک متوجه می‌شود که می‌تواند دست و انگشتان خود را حرکت داده و اسباب‌بازی را لمس کند.
مهارت‌های حرکتی که انتظار می‌رود یک نوزاد انجام دهد؟
بسیاری از حرکات نوزادان در یک ماهگی شامل رفلکس‌های بدنی‌ست. به همین دلیل نوزاد نمی‌تواند آنها را کنترل کند. برای مثال وقتی گونه‌ی نوزاد را به آرامی نوازش می‌کنیم، لب‌هایش را به دنبال یافتن نوک پستانِ مادر می‌چرخاند.
۱-در چهار هفته اول زندگی از نوزاد اتظار می‌رورد که:
-به صورت شما نگاه کند و سوژه‌های متحرک را با چشم خود دنبال کند.
– سرش را برای مدت کوتاهی بالا آورد.
– پس از اینکه در این دوران، نوزادان کنترل بیشتری بر حرکات خود به‌دست می‌آورند، انتظار می‌رود:
-مُشت خود را باز کرده و به اشیا آویزان ضربه زنند.
– وقتی او را به شکم می‌خوابانیم، سرش را بالا نگه دارد، به بازوهایش تکیه داده و بتواند به اسباب‌بازی‌ها نگاه کند (حوالی ۴ تا ۸ هفتگی).
-بتواند اشیایی که در فاصله سی سانتی‌متری صورتش تکان می‌دهیم یا به اطراف می‌بریم، دنبال کند.
-پاهای خود را تکان داده و ضربه بزند (حوالی ۴ تا ۸ هفتگی).
– بتواند دستان خود را نگاه کند و به سمت صورت شما یا یک اسباب‌بازی حرکت دهد (حوالی ۱۲ هفتگی). نوزاد در طول این دوران همچنان در حال یادگیری و افزایش کنترل خود روی ماهیچه‌های گردن است. بنابراین خیلی مهم است که وقتی او را بلند می‌کنید، گردنش را حمایت کنید.
ایده‌هایی برای بازی با نوزدان (برای تقویت مهارت‌های حسی-حرکتی نوزاد)
–یک اسباب‌بازی یا جغجغه درکنار دست کودک قرار دهید تا بتواند در دست بگیرد. (گرفتن اشیا یکی از مهم‌ترین بخش‌های رشد حرکتی نوازدان است).
-چند اسباب‌بازی کوچک و نرم یا چراغ‌دار و یا شب‌رنگ بالای سر نوزاد آویزان کنید. می‌توانید از قسمت بالای تخت‌خواب یا کالسکه او استفاده کنید. مطمعن شوید که کودک دستش به آنها می‌رسد و می‌تواند به آنها ضربه زده یا بگیرد.
-چند کلمه اختصاری بین خود و نوزادتان داشته باشید و با این کلمات او را تشویق کنید.
-حتما در طول روز زمانی اختصاصی برای بازی کودک در نظر بگیرید. او را روی تشکچه‌ای نرم، روی زمین قرار دهید و اجازه دهید به طرفین غلت بزند و یا او را برای حدودا ۱ تا ۲ دقیقه، به روی شکم قرار دهید تا با کمک بازوهایش، سرش را بالا بیاورد. بعدا این زمان را تا ۱۵ دقیقه، افزایش دهید.
آیا لازم است نگران رشد حسی-حرکتی نوزادمان باشیم؟
اگر این علائم را در نوزادمان مشاهده کردیم، لازم است توجه ویژه‌ای نسبت به آن داشته باشیم یا به پزشک مراجعه کنیم:
-اگر به نظر می‌رسد که هنوز برخی حرکات ساده را نمی‌تواند انجام دهد (مانند گرفتن اشیا یا ضربه زدن به اشیا متحرک یا آویزان).
– اگر به نظر می‌رسد عضلات و اعضای بدن نوزاد، به شکل غیرعادی شُل یا سفت است.
-اگر هیچ واکنشی نسبت به صدای بلند نشان نمی‌دهد.
-اگر نسبت به شما هیچ علاقه‌ای نشان نمی‌دهد.
-اگر به جای دو دست، تنها از یک دست خود استفاده می‌کند.
ترجمه: مهرنوش خالقی
منبع: