چطور دیوار خانه را از دست کودکان نقاش نجات دهیم؟

از خط‌‌خطی شدن دیوارهای خانه‌ی فردی که فرزندی کوچک دارد گریزی نیست. کودکان دوست دارند روی دیوار و روی صندلی و میز نقاشی کنند یا چیزهایی بنویسند. پژوهشگران تاکید دارند که نباید جلوی خلاقیت‌های کودک را گرفت، اما این به معنی عدم تعیین حد و حدود برای کودکان نیست. شما چه راهکاری برای قانون‌گذاری دارید؟ ما چند راهکار ساده را به شما یاد می‌دهیم.

• به او یاد بدهید که در مکان‌های مناسب بنویسد.

• به کودک خود بگویید که در کجا بنویسد و درکجا ننویسد‌. گردش دو نفره‌ای را دور منزلتان ترتیب دهید و مکان‌های مناسب و نامناسب برای نوشتن را به اون نشان دهید؛ اگر کودک شما بزرگ است، او را ودار کنید که بگویید چرا این مکان‌ها مناسب یا نامناسب است.

• برای او جایگزین‌هایی را فراهم کنید.

• این روش، کلید تغییر رفتار کودک است.کودکان دوست دارند بنویسند و نقاشی کنند و آن‌چه مهم است، مجال دادن به اوست.

1. برای آنها لوازم هنری تهیه کنید. یک قفسه وسایل هنری داشته باشید و در آن وسایلی بگذارید که هنگامی که احساس خلاقیت کودک طغیان کرد، بتواند بدون کمک شما آن را بروز دهد. مکان‌هایی را که او می‌خواهد کار کند، محدود کنید. برای نمونه میز آشپزخانه و کف اتاق خودش را به او نشان دهید و دستور دهید که این جاها تنها مکان‌هایی‌اند که او می‌تواند در آن‌ها کار کند. به او بگویید اگر لوازم هنری را به هر قسمت دیگر خانه ببرد، برای مدت معینی آن‌ها را از دست خواهد داد.
2. برای او وسایلی برای نوشتن فراهم کنید. انبار کوچکی از کاغذ، لوازم‌التحریر، پاکت‌نامه، دفترچه، ماژیک، مداد، خودکار و ….برای او تهیه کنید و در دسترس او قرار دهید. کودکانی که به آن‌ها مجال آزمودن این روش داده شده است اغلب  پیش از آنکه بتوانند بخوانند،  شکل مخصوص نوشتن خودشان را اختراع کرده‌اند.  کودکان کم‌سن‌تر می‌توانند، برای شما یادداشت تشکر بنویسند و یا فهرست خرید شما را تهیه کنید. می‌توانید، پیشنهاد کنید که کاریکاتورهای روزنامه‌ها را ببرد و زیرنویسی برای آن‌ها تهیه کند.
3. برای او مکان‌های دیگری برای نوشتن فراهم کنید. جایگزین‌های دیگری را برای نوشتن و نقاشی‌کردن در اختیار کودک قرار دهید؛ همچون تخته‌سیاه، وایت‌بُرد ، کاغذهای کهنه، قسمت سفید پاکت‌نامه و تخته‌های مخصوص کودکان. درمورد کودکانی که فضاهای گسترده و باز مانند دیوار را دوست دارند یک ورق کاغذ بسته‌بندی قهوه‌ای به‌عنوان صفحه نقاشی تهیه کنید و یا این که به او اجازه دهید با گچ، روی پیاده‌رو یا دیوارهای انبارتان بکشد.
4. نظارت کنید. این کار همیشه ممکن و یا لازم نیست؛ ولی بدیهی است که می‌توانید با نظارت بر نحوه بازی کودک از رفتار مخرب او جلوگیری کنید. ما عمیقاً بر این باوریم که با آموزش روش‌های سازنده بازی می‌توانید، با هدایت انرژی‌های کودک، این مشکل را حل کنید. با او، روی طرح‌های هنری، کار کنید و بازی‌های مستقل او را زیر نظر بگیرید تا آنجا که مطمعن شوید مکان‌های مناسب برای فعالیت هنری را دریافته است.
5. پی‌آمدهای طبیعی کارش را به او نشان دهید. اگر کودکتان به نوشتن روی دیوارها یا مبلمان ادامه می‌دهد؛ باید به او نشان دهید که رفتار او پذیرفته نیست و چنانچه ادامه دهد، پی‌آمدهای را دربرخواهد داشت.

• دست کودک را بگیرید. اگر از راه رسیدید و دیدید که کودکتان مشغول نوشتن در مکان نامناسبی است، محکم بگویید : نه! سپس کودک را برای سی ثانیه محکم و ناراحت در دستان خود بگیرید، به طوری که دیگر نتواند به کار خود ادامه دهد. در همان حال، به کودک تفهیم کنید که کاری که می‌کند، برای شما پذیرفته نیست و باید به آن خاتمه دهد.
• از تصحیح بیش از حد استفاده کنید. به کودک بگویید که دیوار را کثیف کرده است، و باید آن را پاک کند. دست کودک را بگیرید و در حالی که کودک مشغول پاک‌کردن است، آن را به این سو و آن سو ببرید. به او بگویید: (نه!نشد. یک لکه روشن روی دیواره. باید تمام دیوار رو دوباره پاک کنی تا یکدست بشه.) نظارت و یا گرفتن دست کودک را تا هنگامی که کودک خسته نشده است، ادامه دهید.اجازه دهید استراحت کند و سپس، دوباره شروع کنید. مجدداً تکرار کنید که نباید روی دیوارها بنویسد.
• از محرومیت موقت استفاده کنید. اگر کودک بر انجام این کار ناخوشایند اصرار می‌ورزد او را برای مدتی روی یک صندلی در اتاق دیگری بنشانید.

مژگان موسی پور

چگونه با کودکم رفتار کنم/ کتر گاربر/ مترجمان: شاهین خزعلی، هومن حسینی نیک، احمد شریف تبریزی