پیشنهادهایی برای کمک کودکان در کارهای خانه
به عقیده شمار زیادی از روانشناسان، والدین باید از همان دوران خردسالی فرزندان خود را در انجام امور داخلی خانه مشارکت دهند. این همکاری تا اندازه زیادی به شرایط سنی کودک و همینطور توانایی‌های شناختی و فیزیکی وی بستگی خواهد داشت. در این زمینه لیست‌های مختلفی از فعالیت‌های متناسب با سن وجود دارد که هر یک توسط منابع علمی معتبر منتشر شده اند. با این حال باید توجه داشت که امور پیشنهادی فقط به عنوان یک راهنمای کلی در نظر گرفته می‌شوند و لازم است پدر و مادر لیست منتخب خود را با موقعیت منحصر به فرد فرزندشان انطباق دهند.
معمولا مشارکت کودکان در امور داخلی خانه مانند شستن ظروف، کمک به تمیز کردن محیط زندگی و یا چیدن میز غذا امری عادی تلقی می‌شود و اهمیت فراوانی را از جانب والدین دریافت نمی‌کند. این درحالی است که حضور پر رنگ فرزندان با هر سنی در انجام دقیق کارهای خانه، حس مسئولیت‌پذیری فردی را در آنها تقویت کرده و می‌تواند بخشی از موفقیت آینده شان را تضمین کند.
-
فعالیت های متناسب با رده سنی ۲ و ۳ سال
کارهای شخصی:
- کمک به مرتب سازی تخت خواب
- جمع آوری وسایل بازی با نظارت مستقیم والدین
کارهای خانوادگی:
- انتقال لباس های کثیف خود به داخل سبد مخصوص برای شست و شو
- مشارکت در غذا دادن به حیوان خانگی با نظارت مستقیم والدین
- کمک به والدین در تمیز کردن آلودگی ها و گرد و خاک از سطوح مختلف
همانطور که گفته شد قسمتی از نظارت باید به صورت مستقیم صورت گیرد. از آن جایی که کودک در این بازه زمانی هنوز بسیاری از مهارت های شناختی خود را به طور کامل توسعه نداده است، نیازمند نقش حمایتی همه جانبه والدین خواهد بود. در واقع والدین کودکان ۲ الی ۳ سال باید چندین نکته مهم را به خاطر داشته باشند: اجازه دهید کودک به هر روشی که دوست دارد مسئولیت مورد نظر را انجام دهد و فقط در صورتی مداخله کنید که خطری جسمی و یا روانی وی را تهدید کند. در عین حال حضور موثری در کنار فرزندتان داشته باشید و آموزش های مورد نیاز برای کمک در کارهای خانه و همچنین تقویت مهارت های حیاتی در زندگی را به او انتقال دهید.
-
فعالیت های متناسب با رده سنی ۴ و ۵ سال
کارهای شخصی:
- لباس پوشیدن و آماده شدن با کمترین کمک ممکن از جانب پدر و مادر
- مرتب سازی تخت خواب بدون نیاز به کمک والدین
- جا به جایی وسایل شخصی از خودروی خانواده به خانه
- جمع آوری اسباب بازی ها
- شست و شوی دست ها
کارهای خانوادگی:
- کمک به چیدن میز غذا با نظارت مستقیم والدین
- جمع آوری میز غذا با نظارت مستقیم والدین
- کمک به پدر یا مادر در آماده سازی مواد اولیه و تهیه غذا
- کمک به حمل و نقل کیسه های خرید سبک تر
- جداسازی لباس های کثیف بر اساس رنگ برای شست و شو
- پاسخ به تلفن با کمک والدین
- تمیز کردن اتاق خواب با نظارت غیر مستقیم والدین
- تمیز کردن کف پوش ها با کمک والدین
به منظور افزایش سطح مشارکت کودکان ۴ الی ۵ ساله در کارهای خانه، والدین می توانند از یک استراتژی ساده اما موثر استفاده کنند: پیش از آن که کودک را به گردش خانوادگی، پارک، خرید و یا هر تفریح جذاب دیگری ببرید، از او بخواهید که به مدت ۱۵ دقیقه عملیاتی تحت عنوان “تمیزکاری سریع” را به انجام برساند.
-
فعالیت های متناسب با رده سنی ۶ سال
کارهای شخصی:
- مرتب کردن تخت خواب به صورت منظم و هر روز
- مسواک زدن به تنهایی و بدون کمک بزرگترها
- شانه کردن موها
- انتخاب لباس روز و پوشیدن آن بدون کمک دیگری
کارهای خانوادگی:
- جارو کشیدن اتاق خواب شخصی خود
- گردگیری اتاق خواب شخصی خود
- تا کردن و جمع آوری لباس های شسته شده با نظارت غیر مستقیم والدین
- قرار دادن لباس های شخصی در کشوها و کمدها
- خشک و مرتب کردن ظرف های شسته شده
- کمک به تهیه غذا با نظارت مستقیم والدین
- تمیز کردن اتاق ها و خانه در صورت درخواست از جانب والدین
- خالی کردن سطل های زباله داخل خانه
- پاسخ دادن به تلفن با نظارت مستقیم والدین
با ورود کودک به ۶ سالگی دیگر زمان آن فرا رسیده است که والدین به نکات مهم‌تری در حیطه امور داخلی خانه توجه کنند. از ظرف‌های کثیف گرفته تا اتاق خواب‌های بهم ریخته و اسباب‌بازی‌های رها شده، پدر و مادر باید به دنبال جلب مشارکت کودک در فعالیت‌هایی باشند که جنبه آموزشی بیشتری دارند. از خودتان بپرسید: انجام چه کارهایی برای فرزند خردسال من باارزش‌تر خواهد بود؟ و او توانایی انجام چه کارهایی را خواهد داشت؟
توصیه می‌شود در این زمینه بیش از هر زمان دیگری فعال باشید و فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که می‌توانند حداقل یکی از مهارت‌های ضروری در زندگی آینده را به فرزندان آموزش دهند. برای مثال تخلیه سطل‌های زبانه آشپزخانه و یا اتاق‌ها به کودک می‌آموزد که چگونه باید به عنوان جزئی از یک کل بزرگتر همکاری و به جریان زندگی در کنار سایر اعضای خانواده کمک کند. علاوه بر این در صورت بروز هرگونه اشتباهی از سمت فرزندتان، تا جای امکان با آرامش و بردباری رفتار کنید. واکنش‌های آنی و شدت یافته می‌توانند منجر به تضعیف انگیزه کودکان در کمک به کارهای خانه شوند.
رکسانا دانیالی
منابع:
https://www.webmd.com/family-pregnancy
https://raisingchildren.net.au/