لذت کشف و یادگیری در سال اول زندگی
کودکی یکساله را تصور کنید. کودکی که به تازگی میایستد و چند قدمی راه میرود. یک موجود کنجکاو و علاقمند که میخواهد هرچه را میبیند، امتحان کند، فشار دهد، بکوبد یا حرکت دهد. مادران و پدران جوان شاید نتوانند برای مدت طولانی او را تنها بگذارند و این مساله آنها را کلافه کند. برای اینکه اندکی کنجکاویها و حرکات سریع کودک خود را هدایت کنید، لازم است اطلاعاتی از تواناییهایی جدید و علائق او بدانید. بدون این آگاهیها هم والدین و هم کودکان کلافه و پریشان میشوند و نیازها برآورده نمیشوند. در ادامه به برخی از علائق کودک یک ساله اشاره میکنیم.
-
به دنبال لمس اشیا
در وهله اول بهتر است بدانید، کودک یکساله شما به رشدی رسیده است که دوست دارد، دستگیرهها را بچرخاند و دکمهها را فشار دهد. مثلا دکمههای کنترل تلویزیون و یا دستگیرههای میز و صندلیها. بازیهایی که در آن کودک، دکمهای را فشار میدهد یا دستگیرهها را جابهجا میکند، برایش بسیار جذاب است. اسباببازیهای مخصوص کودک یکساله وجود دارند. اما شما هم میتوانید با اندکی گشت و گذار اینترنتی و کمی خلاقیت، اسباببازیهای دکمه یا دستگیرهدار برای آنها بسازید.
-
ساخت و ساز
آنها دوست دارند اشیا مختلف را با هم جُفت و جور کنند. مثلا اسباببازیهایی که قطعات بزرگی دارند و مانند پازل سر هم میشوند، برای کودکان یک ساله لذتبخش هستند. ظروف پلاستیکی حمل غذا و نهار کودکان مدرسهای با رنگهای شاد، میتوانند نقش اسباببازی برای کودک یک ساله را بازی کنند. ظروفی که داخل یکدیگر قرار میگیرند و روی هم سوار و قفل میشوند. هیچ لزومی ندارد شما هزینهی بالایی برای خرید اسباببازیهای گران قیمت بپردازید. بسیاری از والدین بارها تجربه کردهاند که کودکان گاهی اصلاً با اسباببازیهای خود بازی نمیکنند و به وسایل دیگر موجود در خانه، علاقمند میشوند.
-
دوستی با کتاب
به خاطر داشته باشید کودکان یکساله از تصاویر رنگارنگ لذت میبرند. کتابهای رنگارنگ با صفحات پلاستیکی و مقوایی برای آنها بسیار جذاب است. تصاویر مختلف حیوانات را به آنها نشان دهید و معرفی کنید. دربارهی آنچه کودکان میبینند با آنها صحبت کنید. به این ترتیب آنها کلمات بیشتری میآموزند. از کودکان سوال نپرسید و به جای اینکار اجازه دهید آنها از میان کلمات شما چیزهای مختلف بیاموزند. اشیا و وسایل مختلفی را که کودک با آنها بازی میکند، نام ببرید و این نامها را تکرار کنید. در کنار نامها، از صفات مختلف نیز استفاده کنید تا کودک شما با کلمات بیشتری آشنا شود. برای مثال: « غذای خوشمزه، گربهی کوچک».
سعی کنید بازیهای مختلفی را برای کودک تکرار کنید. اجازه دهید اشیا و مواد مختلفی را امتحان کند. از امنیت اشیا و مواد مختلف اطمینان حاصل کنید و دلهرهای به خود راه ندهید. هرقدر کودک شما بیشتر تجربه کند، از رشد حسی سالمتری برخوردار میشود. بهتر است گاهی کودک را کاملاً رها بگذارید تا در تنهایی با خود بازی و کشف کند. هیچ لزومی ندارد تا زمانی که کودک از شما درخواست کمک نکرده، در کار او مداخله کنید. علاوهبراین یادتان باشد کودک شما علاقه دارد، رفتارهای شما را تقلید کند. پس آگاه باشید که چه رفتاری را در معرض دید او قرار میدهید. عصبانیت و پرخاشگری شما، بلافاصله کپیبرداری میشود و به سختی میتوانید اثرات مخرب آن را از کودک خود پاک کنید.
ترجمه و گرداوری: مهرنوش خالقی
منابع:
https://healthywa.wa.gov.au/Articles/A_E/Child-development-1-2-years