مهم و ضروری درباره رنگ مدفوع نوزاد

اگر به تازگی صاحب فرزند شده اید، باید انتظار تغییرات مختلف در شرایط مدفوع نوزاد خود را داشته باشید. شما با طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها و بافت‌ها روبرو خواهید شد که گاهی اوقات می‌تواند نگران کننده باشد.

• رمزگشایی از پوشک کثیف نوزاد

رنگ و بافت مدفوع نوزاد طی روزها و ماه‌های نخست زندگی وی به طرز چشم‌گیر و گاهی اوقات هشدار دهنده‌ای تغییر می‌کند.

• سیاه مایل به سبز و قیر مانند

نخستین مدفوع نوزاد طی روزهای نخست زندگی وی به نام مکونیوم یا مامیزه شناخته می‌شود و نوزاد تازه متولدشده را از تمام موادی بلعیده شده در رحم از جمله مایع آمنیوتیک، سلول‌های اپیتلیال روده، لانوگو، مخاط، صفرا و آب خلاص می‌کند. اگر طی ۴۸ ساعت آن را مشاهده نکردید، به پزشک متخصص کودکان خود اطلاع دهید. این مدفوع بسیار چسبناک است.

پس از چند روز نخست، مدفوع هرگز نباید سیاه باشد. اگر مدفوع سیاه، سفید، یا خاک رسی رنگ است یا می‌توانید خون یا مخاط را در مدفوع مشاهده کنید، باید با پزشک متخصص کودکان خود تماس گرفته و وی را از این شرایط آگاه کنید.

• زرد، دانه‌دار و بوی شیرین

در هفته نخست زندگی، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند در هر ۲۴ ساعت سه تا چهار بار دفع مدفوع زرد-خردلی، دانه‌دار، و شل را تجربه می‌کنند. بسیاری از نوزادان پس از هر بار تغذیه، دفع مدفوع را انجام می‌دهند. پس از آن، نوزادان ممکن است دفع مدفوع پس از هر بار تغذیه با شیر مادر را ادامه داده یا فقط یک بار در هفته دفع مدفوع را انجام دهند.

• تیره و برنزه با بوی قوی

نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند یک بار در روز (یا بیشتر اوقات) دارای مدفوعی غلیظ‌تر و تیره هستند. مدفوع آنها به طور معمول برنزه است اما می‌تواند زرد یا سبز نیز باشد. قوام مدفوع مشابه با کره بادام زمینی یا حمص است.

• قهوه‌ای مایل به سبز

زمانی که غذای جامد را به رژیم غذایی کودک خود اضافه می‌کنید، باید انتظار رنگ قهوه‌ای مایل به سبز مدفوع وی را داشته باشید. با افزوده شدن غذاهای بیشتر، ممکن است متوجه رنگ‌های دیگر مانند نارنجی و زرد شوید.

• به طور معمول قهوه‌ای و جامدتر

مدفوع کودکان نوپا به تدریج حجم و قوام بیشتری به خود می‌گیرد. اینکه آنها هر چند وقت یکبار دفع مدفوع را انجام می‌دهند، چندان مهم نیست. آنچه اهمیت دارد، قوام مدفوع است. بوی مدفوع کودکان نوپا شباهت بیشتری به بوی مدفوع بزرگسالان دارد.

• سبز تیره

مدفوع ضخیم و سبز تیره ممکن است عجیب به نظر برسد، اما به طور معمول شرایطی نگران‌کننده نیست. مقصر اصلی به طور معمول مکمل آهن یا شیرخشک غنی شده با آهن است. تغییر رنگ مدفوع اثری بر سلامت نوزاد شما ندارد.

• سبز روشن و کف مانند

این رنگ ممکن است در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و به طور معمول پستانی که از آن شیر می‌نوشند را عوض می‌کنند، رخ دهد. ویروس‌ها نیز می‌توانند موجب رنگ سبز روشن مدفوع شوند، از این رو، اگر نوازد رفتاری عادی ندارد با پزشک متخصص کودکان خود تماس بگیرید.

• رنگ‌های قهوه ای، زرد و سبز برای مدفوع نوازد همگی عادی هستند.

برخی نوازدان پس از هر بار تغذیه دفع مدفوع را انجام می‌دهند در شرایطی نوزادان دیگر ممکن است هر پنج تا هفت روز یک بار این کار را انجام دهند. اگر نوزاد شما در دسته‌ای قرار دارد که دفع مدفوع را با تکرر کمتر انجام می دهد، تا زمانی که یک بار در هفته این کار صورت بگیرد، نوزاد بیش از حد بی‌قرار یا تحریک پذیر نبوده و شکم وی متورم نشده باشد، احتمالا جای نگرانی نیست.

الگوهای دفع مدفوع به طور معمول حدود سن دو تا سه ماهگی تغییر می‌کنند. اغلب، نوزادان چند بار در روز دفع مدفوع را انجام می دهند و در دو تا سه ماهگی، دفع مدفوع به یک بار در روز یا یک روز در میان تغییر می‌کند. تا زمانی که مدفوع نرم است، جای نگرانی نیست.

• در صورت مشاهده موارد زیر بلافاصله با پزشک متخصص کودکان خود تماس بگیرید:

قرمز: مدفوع نوزاد نباید قرمز باشد. دلایل بی‌ضرر بروز این شرایط شامل مصرف چغندر، برخی داروها یا رنگ‌های غذایی می‌شوند. اما رگه‌های قرمز در پوشک ممکن است نشان دهنده وجود خون در مدفوع باشد. مقادیر کم خون ممکن است به واسطه یبوست شکل گرفته باشد، در شرایطی که مقادیر زیاد خون نگران کننده‌تر هستند.

سفید گچی: مدفوع رنگ پریده و سفید رنگ مساله‌ای جدی است. در صورت عدم تولید صفرا، مدفوع بی‌رنگ، سفید یا گچی به نظر خواهد رسید. این می تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی کبدی یا کیسه صفرا باشد.

سیاه: مدفوع قیر مانند در نوزادان تازه متولد شده عادی است، اما برای نوزادانی که بیش از سه روز سن دارند دلیلی برای نگرانی محسوب می‌شود. مدفوع ضخیم و سیاه رنگ که به نام ملنا (Melena) شناخته می شود، ممکن است نشانه ای از خونی باشد که از دستگاه گوارش وارد مدفوع نوزاد شده است.

محمد مهدی حیدرپور

منبع: کلیولند کلینیک