پیشگیری بهتر از درمان؛ ۸ روش مدیریت عصبانیت کودکان

وقتی با چهره برافروخته از عصبانیت و لجبازی‌های کودکانه فرزند خود روبه‌رو می‌شویم بهترین کار ممکن چیست؟ صاحب‌نظران معتقدند حفظ آرامش، کلید اصلی پیروزی در این نبرد محسوب می‌شود. اما چگونه می‌توان در این زمینه موفق عمل کرد؟ هشت مرحله کلیدی زیر را به خاطر بسپارید.

• از تکنیک گوشه نشانی استفاده کنید

گوشه نشانی، روش تربیتی است که کودک را به صورت موقت از محیطی و یا فعالیت مورد علاقه‌اش باز می‌دارد. دلیل اصلی این اقدام نیز رفتار نامطلوبی است که توسط کودک انجام شده است.

• چرا گوشه نشانی به مدیریت خشم و لجبازی کودک کمک می‌کند؟

با بهره‌برداری از روش گوشه نشانی (یک دقیقه به ازای هر سال سن کودک) در اتاقی مجزا، تمایل فرزند شما به ادامه لجبازی و بروز هرچه بیشتر علائم عصبانیت کاهش می‌یابد. در بسیاری از موارد، خشم و نمایش تندخویی با هدف جلب توجه و همچنین به دست گرفتن کنترل شرایط رهبری می‌شود. “یک بازیگر هیچ گاه در صحنه‌ای خالی بازی نخواهد کرد!” از طرفی زمان نیز خود باعث فروکش احساسات هیجانی و بازیابی منطق فردی خواهد شد.

• چرا گوشه نشانی به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

فاصله گرفتن از کودک برای تنها چند دقیقه، فرصتی را در اختیار شما قرار خواهد داد که خشم خود را با منطقی سازنده جایگزین سازید. حتی می‌توانید گوشه‌نشینی را مجازات از دست دادن کنترل خود در نظر بگیرید. اگر زمانی که صرف آرام سازی اعصابتان کنید، پس از آن با رضایت قلبی از فرزند خود عذرخواهی خواهید کرد. توجه داشته باشید که در این شرایط به عنوان یک الگوی رفتاری نامناسب برای وی عمل کرده‌اید. جالب است بدانید که حتی پنج دقیقه هم برای تغییر نگرش والدین و آرامش آنها کافی خواهد بود.

• فرزندتان را غلغلک بدهید

• چرا غلغلک دادن کودک به مدیریت خشم وی کمک می‌کند؟

از نظر علمی ثابت شده است که غلغلک نه تنها خلق و خو را تغییر می‌دهد، بلکه بدن انسان را نیز از تمام تنش‌های حاکم حین مشاجره‌های معمول فرزند- والدین و یا بالعکس رها خواهد کرد. حتی در اوج لجبازی‌های بی‌مورد کودکان نیز با استفاده از این تکنیک می‌توان آرامش را به فضای خانه باز گرداند.

• چرا غلغلک دادن به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

همانطور که می دانید غلغلک هر فردی را وادار به خنده هایی به اصطلاح از “ته دل” خواهد کرد. علاوه بر این از قدیم گفته اند که خنده بر هر دردی دوا است. تحقیقاتی که اخیرا صورت گرفته اند نیز حاکی از آن هستند که حتی تفکر پیرامون خنده می تواند سبب ترشح بتا- اندورفین به عنوان یک ضد درد طبیعی شده و استرس را کاهش دهد. بدین ترتیب اگر این متد را برای یک بار هم که شده امتحان کنید، از اثرات شگفت انگیز آن متعجب خواهید شد.

• نفس عمیق بکشید و آن را به فرزندتان آموزش دهید

•  چرا کشیدن نفس های عمیق به مدیریت خشم کودک کمک می‌کند؟

حتی کودکان خردسال نیز می‌توانند تحولات فیزیولوژیک بدن خود را (افزایش ضربان قلب، افزایش دمای بدن و یا تغییر رنگ چهره) حین حالت های عصبانیت تشخیص دهند. بهترین روش غلبه بر چنین علائمی، یک دم و بازدم عمیق خواهد بود. در شرایطی عادی که هیچ گونه مشاجره ای نیز در جریان نیست، چگونگی تنفس عمیق را به فرزندتان آموزش دهید و از او بخواهید تمرین کند. سپس برای این تکنیک یک اسم رمز در نظر بگیرید. حال هنگام عصبانیت، به فرزندتان با استفاده از اسم رمز مذکور یادآوری کنید که باید نفس عمیق بکشد.

•  چرا کشیدن نفس‌های عمیق به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

مقابله با تندخویی‌های کودک، سیستم عصبی والدین را در وضعیتی مشابه حالات بحرانی و یا به بیان دیگر “تعقیب و گریز” قرار می دهد. اما تنها با چندین نفس عمیق می توانید خود را از این احساس ناخوشایند نجات دهید! اگر به جای داد و فریاد و کمک به افزایش خشم خود، نفسی عمیق بکشید در کثری از دقیقه تمامی مشکلات حل خواهند شد.

• از کلمات استفاده کنید

•  چرا استفاده از کلمات به مدیریت خشم کودک کمک می‎کند؟

برای یک کودک نوپا (مانند کودکی یک ساله) عدم مهارت کافی برای استفاده از کلمات صحیح، منجر به تشدید خشم وی خواهد شد. به همین دلیل کودک خشم افزایش یافته خود را از طرق دیگر مانند کشیدن موی خواهر بزرگتر خود تخلیه می کند. در این حالت اگر در انتخاب کلمات مناسب همراه با انتقال مقداری حس همراهی و دوستی به فرزندتان کمک کنید، وی احساس بهتری خواهد داشت.

• چرا استفاده از کلمات به مدیریت خشم والدین کمک می‎کند؟

ذکر این حقیقت با واژه های مناسب که “من در حال حاضر بسیار عصبانی هستم”، به تخلیه احساسات شما و همینطور پایانی به ادامه مشاجره کمک خواهد کرد. البته توجه داشته باشید که یک سری از واژه ها مانند کلمات استفاده شده در جمله مذکور، واژه هایی طلایی محسوب می شوند و باید تنها تحت شرایط خاص به کار برده شوند تا تاثیر اولیه خود را حفظ کنند. به اشتراک گذاری احساس درونی والدین با کودکان نه تنها قابل ستایش خواهد بود، بلکه اعتماد کودکان به شما را نیز افزایش خواهد داد.

• از خلاقیت خود استفاده کنید

•  چرا استفاده از خلاقیت به مدیریت خشم کودک کمک می‌کند؟

زمانی که فرزندتان ناراحت و یا عصبانی است، ابزار مورد نیاز برای خلق یک نقاشی کاملا خلاقانه را در اختیار وی قرار دهید. از او بخواهید احساساتش را نقاشی کند. حتی اگر تنها چندین خط سیاه بکشد، این متد سالم ترین روش برای ابراز احساسات او خواهد بود. وی باید بداند که تا چه اندازه به عواطفش اهمیت می دهید.

• چرا استفاده از خلاقیت به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

انجام کارهایی مانند طراحی، نویسندگی و یا نواختن موسیقی در مواقع عصبانیت به داد والدین نیز خواهد رسید. حتی می توانید از سرگرمی های ساده نیز برای کنترل وضعیت و بازیابی آرامش خود بهره برداری کنید.

• پاداش بدهید

• چرا پاداش دهی به مدیریت خشم کودک کمک می‌کند؟

زمانی که فرزندتان با استفاد از متدهای مذکور در حال یادگیری کنترل رفتارهای خود است، پاداش دهی و ایجاد انگیزه ای اضافه برای او به هیچ عنوان آسیب رسان نخواهد بود. به دستاوردهای مطلوب کودک امتیاز دهید. برای مثال به او بگویید که اگر ۱۰ امتیاز جمع کند، او را به گردش، سینما و یا پارک خواهید برد. این انگیزه دوباره سبب می شود که کودک پیش از اقدام به عمل، مقداری در مورد انتخاب ها و رفتارهایش فکر کند.

•  چرا پاداش دهی به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

حتی توصیه می‌شود برای خودتان نیز پاداش‌های مشخص در نظر بگیرید. هر فردی عاشق دریافت جایزه برای رفتارهای خوب خود خواهد بود. مجددا می توانید از سیستم امتیاز دهی نام برده استفاده کنید. تا چه اندازه توانسته اید خشم خود را کنترل کنید؟ اگر در این خصوص موفق بوده اید و امتیاز لازم را کسب کرده اید، خود را به تماشای فیلم مورد علاقه تان دعوت کنید. جوایز می توانند هر آنچه که دوست دارید را شامل شوند. یقین داشته باشید که پیروی از یک نظم و ترتیب خاص در روابط شما با فرزندتان معجزه خواهد کرد.

• تا ۱۰ بشمارید

•  چرا شمارش تا ۱۰ به مدیریت خشم کودک کمک می‌کند؟

زمانی که کودک به لجبازی و ابراز عصبانیت بیشتر ادامه می‌دهد، تا ۱۰ بشمارید. این شمارش وی را نسبت به رفتار غیر قابل قبولش آگاه می‌سازد و نیازی به هیچ گونه سخنرانی تربیتی نخواهد بود. همچنین این شمارش به منزله فرصتی است که در اختیار کودک قرار می‌گیرد تا اشتباه خود را اصلاح کند. همچنین می‌توانید این تکنیک را به فرزندتان نیز آموزش دهید. از وی بخواهید تا ۱۰ بشمارد. این کار به آرامش هرچه بهتر کودک کمک خواهد کرد.

•  چرا شمارش تا ۱۰ به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

زمانی که در اوج مشاجره با فرزند لجباز و البته عصبانی خود هستید، به آرامی تا ۱۰ بشمارید. همین چند ثانیه کوتاه برایتان “زمان طلایی” می خرد و می توانید آرامش از دست رفته خود را بازیابی کنید. هدف ایجاد وقفه‌ای کوتاه تا زمان عملکرد شما خواهد بود. بدین ترتیب با منطق بیشتری قادر به عکس‌العمل هستید.

• در مورد مسائلی که شما و فرزندتان را شاد می‌کنند، گفت‌وگو کنید

• چرا گفت و گو پیرامون مسائل خوشحال کننده به مدیریت خشم کودک کمک می‌کند؟

ذهن کودکان معمولا در یک زمان مشخص، توانایی تمرکز بر تنها یک موضوع خاص را خواهد داشت. البته این قابلیت با افزایش سن آنها بیشتر می‌شود. در مورد موضوعی که فرزندتان را شاد می کند، مانند یک بچه گربه و یا لباس مورد علاقه‌اش صحبت کنید. زمانی که نخستین آثار لبخند بر چهره وی نقش ببندد، به گفت و گو با شما خواهد پرداخت و به زودی علت اصلی عصبانیت خود را نیز فراموش خواهد کرد.

• چرا گفت و گو پیرامون مسائل خوشحال کننده به مدیریت خشم والدین کمک می‌کند؟

برای آن که بتوان با سرعت بالاتری به آرامش مدنظر خود دست یافت، لازم است پیرامون موضوعات خوشحال کننده تفکر شود. به عنوان مثال می‌توان به یک دشت پر از گل‌های خوشبو و یا یک دوش آب سرد فکر کرد. چه کاری شما را آرام خواهد کرد؟ اگر امکان دسترسی به آن وجود دارد، حتما خود را از جو حاضر رها کنید.