به من اجازه دهید به شیوه‌ی خودم غذا بخورم!
کثیف غذا خوردن کودکان ۱ تا ۴ ساله و چالش‌های والدین
چرا کودکان دوست دارند شلخته غذا بخورند؟
همانگونه که کودکان مراحل رشد را طی می‌کنند، غذا خوردن را هم به تدریج یاد می‌گیرند. آنها ابتدا یاد می‌گیرند چگونه مواد خوراکی جامد را بخورند. به‌طوری که یا با دست غذا می‌خورند یا از داخل یک قاشق، غذا را برمی‌دارند. بعد از گذشت مدتی آنها می‌توانند از قاشق، چنگال و فنجان صحیح استفاده کنند. این مساله نیازمند زمان است و نمی‌توانیم از یک کودک دو ساله به سرعت انتظار داشته باشیم که بتواند مانند یک فرد بزرگسال غذا بخورد. تمرین و افزایش هماهنگی عضلانی به کودک کمک می‌کند تا بتواند به این مهارت دست یابد و خودش بدون اینکه غذا را بریزد آن را در دهانش قرار دهد. بنابراین باید مدتی صبر داشته باشیدم تا کودک این مراحل را به راحتی طی کند.
شلخته غذا خوردن و بازی کردن با غذا
کودکان علاقه‌ی زیادی به تجربه کردن نشان می‌دهند. آنها دوست دارند با غذای خود بازی کنند و آن را کشف کنند. بعد از اینکه رشد حسی-حرکتی آنها کامل می‌شود، کودکان نیاز دارند تا مرتب و تمیز غذا بخوردند. در حقیقت بازی با غذاها یکی از شیوه‌هایی‌ست که کودکان می‌توانند مهارت‌های حسی-حرکتی خود را افزایش دهند. بازی با غذاهای جدید نیز یکی از شیوه‌های آشنایی با طعم و مزه‌های جدید است. بنابراین اگر کودک را از این بازی‌ها محروم کنیم، برای او علاقه‌ای ایجاد نکرده‌ایم.
کشف شکل‌ها، رنگها و بافت غذاها به کودک کمک می‌کند تا درباره جهان پیرامون خود بیشتر و بیشتر بیاموزد. در اینجا مثال‌هایی وجود دارند درباره اینکه کودکان می‌توانند چیزهای شگفت‌انگیز و جدیدی را از بازی با غذاها بیاموزند.
- -ریختن خوراکی‌ها روی میز، باعث می‌شود آنها روی زمین هم پخش شوند.
- -پرتاب کردن خوراکی‌ها، آنها را به پرواز درمی‌آورد.
- -خوردن خوراکی‌ها، ظاهر آنها را تغییر می‌دهد. (ظاهر نخود فرنگی که گاز می‌زنیم، تغییر می‌کند).
- -اگر تکه‌ای از ساندویچ من، درون نوشیدنی‌ها بریزد، مادرم ناراحت می‌شود.
![]()
با کودکی که شلخته غذا می‌خورد، چه‌طور رفتار کنیم؟
بسیاری از کودکان غذا را به دستان خود می‌مالند یا آن را روی زمین پخش می‌کنند، با دهان پر حرف می‌زنند و یا از خوردن غذا امتناع می‌کنند. در اینجا ایده‌های مختلفی وجود دارد که به کودک شما کمک می‌کند هنگام غذا خوردن کمتر کثیف شده و یا دچار اضطراب شود:
- ۱-غذای کودک را به تکه‌های کوچک تقسیم کنیم تا او بتواند به جای دست، از قاشق و چنگال استفاده کند. در نخستین روزهای یادگیری این مهارت، کودک این شیوه را موثر و مفید می‌یابد.
- ۲- وقتی کودک مرتب و تمیز غذا می‌خورد، تلاش او را ارج نهیم. برای کودک دقیقا شرح دهیم که چرا و کدام کار او را تحسین می‌کنیم. برای مثال: « دخترم از اینکه موز را دقیقا در دهانت گذاشتی خیلی ممنونم و این کار تو را دوست داشتم».
- ۳- اگر کودک شما به قدری بزرگ شده است که می‌تواند به شما کمک کند، او را در آماده‌سازی غذا یا چیدمان سفره مشارکت دهید. به این ترتیب او نیز تلاش بیشتری می‌کند تا از مواد غذایی مراقبت کرده و آنها را نریزد.
- ۴-برای صرف غذا به همراه تمام اعضای خانواده، حاضر شوید. این کار به کودک شما فرصت می‌دهد تا رفتار همه‌ی اعضای خانواده هنگام غذا خوردن را ببیند و بتواند این مهارت را بیاموزد. در حقیقت نوعی یادگیری مشاهده‌ای برای او رخ می‌دهد. اما به خاطر داشته باشید که این کار به زمان نیاز دارد و لازم است صبر داشته باشیم.
- ۵-با کودک خود آرام و صبور رفتار کنیم. این کار به شما کمک می‌کند تا از غذا خوردن خود لذت ببرید.
- به‌تدریج متوجه می‌شوید که با استفاده از برخی شیوه‌ها می‌توان زمان غذا خوردن کودکان را لذت‌بخش‌تر کرد. مثلا استفاده از زیرانداز مخصوص کودک یا ظروف پلاستکی، پیش‌بندهای مخصوص کودک، موکول کردن زمان حمام و یا تعویض لباس به بعد از صرف غذا.
مهرنوش خالقی
منبع:
www.raisingchildren.net.au