علائم و نشانه های آسم در کودکان

والدین به طور معمول از آسم وحشت دارند، ولی خطر این بیماری در حدی که شایع شده، نیست. بیماران آسمی مستعد حمله‌های آسم ملایم یا شدید هستند. در مواجه با آسم کودک چه راهکارهایی وجود دارد:

• احتمال پدید آمدن آسم در کودکان چقدر است؟

پنج تا ده درصد کودکان در اوایل رشد خود (قبل از پنج سالگی) دچار بیماری آسم می‌شوند. به طور معمول این بیماری،ناگهانی و به صورت حمله حاد آشکار شده و با مصرف داروی ضد آسم نیز به سرعت از بین می‌رود. داروهای ضد آسم که موجب گشاد شدن مجاری هوایی می‌شوند،  به صورت استنشاقی و خوراکی وجود دارند. کودکانی که به آسم مبتلا هستند،  باید روش مصرف داروی ضد آسم، در هنگام خطر را آموزش ببیند.

• عوارض و نشانه‌های آسم

کودک مبتلا به آسم دارای تنفس صدادار بوده و به هنگام حمله های آسم دچار سرفه های مداوم ( به ویژه در هنگام شب) می گردد، هم چنین در هر تنفسی قفسه سینه او به سمت داخل کشیده می شود.  صدای بلند تنفس،  همیشه نشانه حمله آسم نیست. در حالت‌هایی که حمله های آسم شدید است، گاهی کودک علائم زیر را اشکال می‌سازد:

• ناتوانی در صحبت کردن های طولانی
• تنفس سریع و کوتاه
• آبی رنگ شدن ناخن ها و لب ها
• اضطراب و هیجان

• علت های آسم

فشار های گوناگون مانند هیجان ها و ناراحتی ها می‌توانند موجب آغاز حمله های آسم در کودکان مستعد (ارثی یا اکتسابی) شوند، هم چنین مواد موجود در محیط همچون گرده گیاهان و گرد و غبار نیز می‌تواند ایجاد کننده حمله های آسم بر دو نوع است: آسم ناشی از حساست و آسم غیر حساسیتی

• آسم ناشی از حساست:

در کودکانی روی می‌دهد که به موادی چون گرده گیاهان، گرد و غبار و یا کپک حساس هستند.  این نوع آسم از رایج ترین نوع در کودکان بالای پنج سال است. کودکانی که دارای حساسیت غذایی هستند نیز ممکن است به آسم مبتلا شوند.

• آسم غیر حساسیتی:

در کودکانی روی می‌دهد که پاسخ آنها به واکنشهایی چون عفونت شش‌ها، سرماخوردگی، هوای سرد یا ناراحتی و هیجان،  به صورت تنفس صدا دار آشکار می شود. این نوع آسم در کودکان زیر پنج سال رایج است و به طور معمول پس از عفونت ویروسی شش ها به وجود می‌آید.

• سایر علت های بروز آسم در برخی کودکان عبارت اند از:

• تمرین های ورزشی
• آلوده کننده های هوا مانند دود سیگار و ماشین
• داروهای مانند آسپرین

• سایر ناراحتی هایی که صدای خس‌خس تولید می‌کنند:

بسیاری از متخصصان کودک براین باورند که صدای خس‌خس تنفسی، همیشه نشانه آسم نیست، اما به هر حال وجود این صدا از نوعی نارسایی خبر می‌دهد و باید به پزشک مراجعه شود.

ممکن است،  نوزادی که پیش از سه ماهگی،  تنفسی صدادار (خس‌خس) دارد، به ناراحتی مادرزادی شش ها، قلب یا دستگاه گوارش مبتلا باشد.

• والدین چه کمکی می‌توانند بکنند:

1. درصورت شنیدن ناگهانی تنفس صدادار (خس‌خس) باید کودک را نزد پزشک ببرید، ولی اگر کودک سابقه ابتلا به آسم دارد، باید خیلی سریع داروی ضد آسم به او بدهید
2. دقت در مشاهده علائم تنفسی همچون تنفس سریع، فرو رفتن قفسه سینه به هنگام تنفس، کبود شدن ناخن ها و لب ها و یا اشکال در صحبت کردن. چنانچه موارد یاد شده را مشاهده کردید، کودک را به نزدیک ترین اورژانس برسانید و پزشک معالج را از وضعیت او آگاه کنید
3. حمله های ملایم آسم، بیشتر یا تنفس صدادار بلند همراه است، بنابراین در صورت مشاهده این علامت، نگران نشوید. اضطراب و پریشانی، حمله های آسم را وخیم تر می کند. به کودک نیز آرامش داده و برای او توضیح دهید که خطری وجود ندارد.
4. چنانچه کودک مبتلا به آسم، حساسیت نیز دارد، محیط او را از عوامل حساسیت زا پاک کنید و اورا به دور از دود و گرد و غبار نگاه دارید.

• پزشک چه کمکی می تواند بکند

• عکسبرداری از قفسه سینه و معاینه کودک
• تجویز آزمایش‌هایی در زمینه یافتن موادی که کودک به آنها حساسیت دارد
• تجویز داروی ضد آسم
• کمک به والدین در زمینه حذف مواد حساسیت زا در محیط خانه
• معرفی کودک به متخصص حساسیت برای انجام آزمایش جلدی و تزریقات ضدحساسیت

 مژگان موسی پور

کلیدهایی برای بیماریهای کودکان/ دکتر نورمن بی. شل/ دکتر جودیت ام.نوریک/ مترجم: دکتر مسعود حاجی زاده