۱۰ مزیت از بی‌شمار مزیت‌های یادگیری آزاد
آیا دوست دارید کودک خود را در زمینه‌های مختلف علمی، هنری و ورزشی، تحت آموزش قرار دهید؟ شاید بسیاری از ما، مایل باشیم فرزندان خود را از سنین پایین به کلاس‌های آموزشی بفرستیم. غافل از اینکه آموزش و یادگیری دو مقوله جدا و شاید متضاد یکدیگر هستند و آموزش دادن خیلی از موضوعات، هیچ کاربردی برای کودک ندارد. در این مطلب به اهمیت مفهوم یادگیری البته از نوع آزاد آن می‌پردازیم.
اصلا یادگیری به چه معناست؟
در تعاریف علمی از یادگیری به عنوان یک فرایند یاد شده است، فرایندی که دائمی و بالقوه است و موجب تغییر رفتار می‌شود. بیایید بیشتر به این تعریف که براساس پژوهش‌های کاملا علمی است، دقت کنید. دو کلمه‌ی دائمی و بالقوه به معنای آن است که ما انسانها به‌طور ذاتی موجوداتی یادگیرنده هستیم. یعنی ما همیشه در حال، جست‌وجو، کنجکاوی و یادگیری هستیم. اگر بخواهیم بر این تعریف تکیه کنیم که انسان به ذات موجودی‌ست یادگیرنده، به نظر می‌رسد این تعریف توانایی این را دارد که مقوله آموزش را از بنیان بهم بریزد، به خصوص آموزش برای کودکان را.
یادگیری آزاد به چه معناست؟
با توجه به تعاریفی که از یادگیری ارائه کردیم، یادگیری آزاد زمانی اتفاق می‌افتد که فضایی در اختیار کودک قرار دهیم تا او بتواند با آزادی عمل تعامل با کودکان دیگر، کنجکاوی و سرخوشی را تجربه کند. فضایی که همزمان ایمن و پر از مسیرهایی برای تجربیات غنی باشد. بسیاری از پژوهشگران معتقدند، فضای طبیعت به تنهایی چنین ظرفیتی دارد. طبیعت با داشتن عناصر مختلفی چون گیاهان، خاک، آب، باد، چوب و حتی برخی حشرات بدون آسیب، یک بستر غنی است. بستری که کودک می‌تواند تجربیات حسی و حرکتی زیادی داشته باشد. به دنبال چنین تجربیاتی در یک بستر غنی و مفید، یادگیری هم اتفاق می‌افتد. این مساله چیزی‌ست که هر پدر و مادری می‌تواند به چشم خود آن را بببیند و درک کند. علاوه‌براین پژوهش‌ها نشان داده است که آموزش مستقیم کودکان زیر ۷ سال تحت نظر بزرگسالان در اکثر موارد می‌تواند سرکوب کننده این روحیه جست‌وجوگری و کنجکاوی کودکان باشد.
برخی از مزایای بی‌شمار یادگیری آزاد
۱-کودکانی که تجربه یادگیری و بازی آزاد در بستر‌های مناسب را دارند، به لحاظ حسی هشیارتر هستند و از نظر بدنی قوی‌تر می‌شوند.
۲-انگیزش‌های درونی کودکان در یادگیری آزاد، بیشتر می‌شود.
۳-از آنجایی‌که یادگیری آزاد بر پایه تجربه ملموس و آزادانه کودک رخ می‌دهد، کودک می‌تواند عزت‌نفس را بهتر پرورش دهد.
۴-کودکان در فرایند یادگیری آزاد، یافته‌های عمیق‌تر، دقیق‌تر و پایدارتری خواهند داشت.
۵-در طی یادگیری خودآموخته و آزاد، کودکان علایق خود را به راحتی کشف می‌کنند و می‌توانند بهتر در مسیر آن بیشتر تلاش کنند.
۶-در طی یادگیری آزاد، مهارت‌هایی از جمله سواد ارتباطی، سواد عاطفی و انعطاف پذیری روانی کودکان پرورش می‌یابد.
۷- هر کودک منحصر به فرد است و یادگیری به صورت آزادانه به کودکان فرصت می‌دهد تا خود را پیدا کرده و بیشتر بشناسند.
۸-در یادگیری آزاد هر کودک روش متفاوتی برای بروز خلاقیت‌های خود دارد.
۹- کودک در طی یادگیری و تجربه آزاد یاد می‌گیرد که مستقل عمل کند و تمرین در سنین پایین، در بزرگسالی مفید خواهد بود و موجب اعتماد به نفس او می‌شود.
۱۰-کودکان در این شیوه به تدریج فکر کردن و حل مساله را می‌آموزند.
مهرنوش خالقی