کودکی که حرف نمی‌زند، خجالتی است؟

کودک کوچک شما وقتی اقوام را می‌بیند پشت پاهای شما پنهان می‌شود و حتی یک کلمه حرف نمی‌زند. کودک شش ساله‌تان وقتی همسایه در می‌زند و او در را باز می‌کند، حضور همسایه را به شما خبر نمی‌دهد و به اتاقش می‌دود. آیا کودک شما خجالتی است؟ درواقع نه! او فقط نمی‌ خواهد با غریبه‌ها صحبت کند.

• هر کودکی که حرف نمی‌زند، خجالتی است؟

به یاد داشته باشید تا حدودی، خودداری کودک از صحبت کردن، به‌ویژه میان جمع، کاملاً طبیعی است. دنیای کودکان خردسال، بسیار محدود است-چیزی که برای ما کاملاً طبیعی و عادی تلقی می‌شود ممکن است برای آن‌ها خیلی تازه باشد.

هیچ‌گاه، سکوت کودکتان را به خجالتی بودن او نسبت ندهید، حتی اگر واقعاً خجالتی است‌. اگر به کودک بگویید « خجالتی هستی!» برای او بهانه‌ی قانع‌کننده‌ای برای حرف نزدن فراهم کرده‌اید. بهتر است به مهمان‌تان چنین بگوید: « سارا تازه تو رو دیده و چند دقیقه دیگه شروع به حرف‌زدن می‌کنه.»

• برخورد کودکان با غریبه‌ها در سنین مختلف

در میان کودکان شش تا هجده‌ماهه، معمولاً دوره‌ای وجود دارد که از غریبه‌ها می‌ترسند و یا بهتر بگوییم با دیدن غریبه‌ها مشوش می‌شوند. این مساله زمانی اتفاق می‌افتد که این کودکان، افراد آشنا را که هرروز می‌بینند شناسایی می‌کنند، ولی به دیگران مظنون‌اند.از سوی دیگر، کودکان چهارساله اصلاً غریبه نمی‌شناسند و با همه برخورد دوستانه دارند. در سن هفت‌سالگی ممکن است کودک، بار دیگر از حرف زدن با ناآشناها خودداری کند.

چطور به او کمک کنم؟

• آموزش دهید

وقتی را به کودک‌تان اختصاص دهید و به او بیاموزید که چگونه با افراد جدید در شرایط جدید صحبت کند. می‌توانید نمایش‌های مختلفی ترتیب دهید که در آن شما نقش افراد جدید را بازی کنید. از کودک بخواهید سلام گفتن را تمرین کند. شروع مکالمه از سوی کودک می‌تواند با جملات ساده‌ای نظیر: «شما کفش من رو دیده‌اید؟» یا «می‌دونید من چند سالمه؟»  آغاز شود.

• کودک را تحت فشار نگذارید

کودک را در حین تمرین دلسرد نکنید و به او فشار نیاورید، او راحت‌تر می‌تواند پیشرفت کند‌. خردسال، نیاز به زمان دارد تا در صحبت‌کردن راه بیفتد.

• کودک را به‌خاطر حرف زدن تحسین کنید

وقتی کودک در حضور شخص ناآشنایی خوب حرف می‌زند، او را تحسین کنید و به او بفهمانید که شما فکر می‌کنید او دیگر بزرگ شده و به او افتخار می‌کنید و چه‌قدر از حرف‌زدن او خوشتان می‌آید‌.

• توقعات خود را مشخص کنید

به کودکان بزرگتر بفهمانید که از آن‌ها انتظار دارید که چیزی بگویند. یک قانون “سلام” داشته باشید و به کودکتان بگویید که حتی اگر نمی‌خواهد صحبت کند، باید به شخص جدید سلام کند.

• به‌جای کودک صحبت نکنید

اگر کودک، جواب سوال‌های شخص تازه را نمی‌دهد، شما به جای او جواب ندهید، مگر اینکه کودک، بیش از حد خجالتی باشد. به کودک بگویید که اگر بار دیگراز پاسخگویی به سوال‌های دیگران خودداری کند، باید منتظر پیامدها باشد. مثلاً ممکن است زمان تلفنی صحبت کردن‌اش را کاهش دهید. بدین معنا که اگر با کسانی که شما می‌خواهید صحبت نکند، شما هم زمان صحبت با کسانی را که خودش می‌خواهد، کاهش می‌دهید.

گرداوری : مژگان موسی پور

منبع: چگونه با کودکم رفتار کنم/ دکتر گاربر/ مترجمان: شاهین خزعلی. هومن حسینی نیک. احمد شریف تبریزی