چه زمانی کودکان یاد می ‌گیرند خودشان لباس بپوشند؟

همانند هر قسمت از روند رشد و نمو، زمان آغاز لباس پوشیدن برای هر کودک می‌تواند متفاوت باشد و آنها می‌توانند در زمان‌ها‌ی مختلف وظایف مختلفی را انجام دهند. به طور کلی، تا پنج سالگی، آنها می‌توانند بدون نظارت و کمک والدین به طور کامل لباس‌ها‌یشان را بپوشند.

متخصصان کاردرمانی لباس پوشیدن را به عنوان یک فعالیت پایه زندگی روزانه در نظر می‌گیرند. توانایی لباس پوشیدن یک مولفه اساسی مشارکت در زندگی روزانه است. به همین خاطر توانایی کودک برای لباس پوشیدن می‌تواند نقش مهمی‌در کاهش استرس خانواده و بهبود روتین خانوادگی ایفا کند.

توانایی لباس پوشیدن به روش‌ها‌ی مختلفی می‌تواند برای کودک مفید باشد که از آن جمله می‌توان به افزایش قدرت، دامنه حرکت، هماهنگی، حافظه، تعیین توالی، آگاهی فضایی، و آگاهی از بدن اشاره کرد.

در ادامه فهرستی از نقاط عطف رشد مرتبط با مهارت‌ها‌ی لباس پوشیدن کودک ارائه شده‌اند. آنها دستورالعمل‌ها‌یی کلی هستند، از این رو، نباید برای تشخیص یا تعیین این که رشد کودک به تاخیرافتاده‌است یا خیر استفاده شوند. اگر هر گونه نگرانی درباره شرایط رشد کودک خود از جمله رشد مهارت‌ها‌ی مراقبت از خود دارید باید با یک پزشک متخصص کودکان صحبت کنید.

• یک سالگی : کودک با فشار دادن دست‌ها‌ و پاهای خود در آستین لباس یا پاچه‌ها‌ی شلوار تلاش می‌کند به شما در پوشاندن لباس به تن خود کمک کند و ممکن است در صورت به تن داشتن لباس راحت و گشاد قادر به درآوردن آن باشد.

• یک و نیم سالگی : کودکان می‌توانند کلاه‌ها‌ی گشاد را بر سر خود گذاشته یا از سر خود بردارند. آنها می‌توانند جوراب‌ها‌ی گشاد و راحت را از پاهای خود خارج کنند.

• دو سالگی : کودکان می‌توانند به طور کامل لباس‌ها‌یشان حتی پوشک‌ها‌یشان را از تن خارج کنند. همچنین، آنها می‌توانند شلوار راحت خود را بالا و پایین کشیده که سن خوبی برای آغاز آموزش استفاده از توالت است. کودکان می‌توانند زیپ‌ها‌ی بزرگ را باز کنند و آنها را پس از انداختن قلاب توسط والدین دوباره ببندند. آنها می‌توانند پس از باز کردن بند یا چسب کفش، آن را از پای خود خارج کنند. کودکان می‌توانند دکمه‌ها‌ی بزرگ را باز کنند.

• دو و نیم سالگی : کودکان می‌توانند کفش‌ها‌ی خود را با کمک والدین به پا کنند. آنها با کمک والدین برای باز کردن قلاب‌ها‌ و اتصال‌دهنده‌ها‌ می‌توانند شلوار خود را از پا در آورند.

• سه سالگی: کودکان می‌توانند لباس‌ها‌ و کفش‌ها‌ی خود را زیر نظر و با کمک والدین به تن کنند اما همچنان برای بستن بند کفش یا دکمه‌ها‌ به کمک نیاز دارند. آنها می‌توانند لباس‌ها‌یی که از جلو باز می‌شوند را به تن کنند.

• سه و نیم سالگی : کودکان بدون کمک می‌توانند شلوارهای خود را از کمر تا کف پا پایین بکشند. آنها دکمه‌ها‌ی بزرگ را باز می‌کنند. کودکان می‌توانند بطور ارادی یا زمانی که از آنها خواسته می‌شود، کفش‌ها‌ی خود را به طور کامل درآورده و بندها یا چسب‌ها‌ی کفش را باز کنند. کودکان می‌توانند شلوار را به صورت درست به‌پا کنند اما لزوما مفهوم چپ و راست را درک نمی‌کنند.

• چهار سالگی : کودکان می‌توانند دکمه‌ها‌ی شلوار خود را باز و بسته کرده و زیپ آن را باز و بسته کنند، جوراب‌ها‌ی خود را به درستی بپوشند و حتی زیپ کت خود را باز و بسته کنند. آنها می‌توانند به طور کامل لباس‌ها‌یی که باید از روی سر رد شوند را درآورند، البته ممکن است به مقداری کمک نیاز داشته باشند. آنها این لباس‌ها‌ را در وضعیت درست جلو/پشت به تن می‌کنند.

• چهار و نیم سالگی : کودکان می‌توانند دکمه لباس‌ها‌یی که از جلو باز می‌شوند را بسته و باز کنند. آنها با توجه به وضعیت آب و هوا و بدون تذکر والدین می‌توانند لباس مناسب را انتخاب می‌کنند. به عنوان مثال، اگر هوا سرد است، کت به تن می‌کنند. آنها بند کفش‌ها‌ی خود را شل و سفت می‌کنند.

• پنج سالگی : کودکان می‌توانند بدون نظارت و کمک والدین لباس‌ها‌ی خود را بپوشند.

• پنج و نیم سالگی : کودکان زمانی که از آنها خواسته می‌شود لباس بپوشند، به صورت مستقل این کار را انجام می‌دهند.

• شش سالگی : کودکان می‌توانند از هر نوع اتصال دهنده مانند زیپ و دکمه استفاده کرده و بند کفش‌ها‌ی خود را ببندند.

• نکته‌ها‌ی زیر را در مورد لباس کودکان به خاطر داشته باشید:

لباس‌ها‌یی راحت که به راحتی قابل پوشیدن و درآوردن هستند را برای کودکان انتخاب کنید. از این طریق نه‌تنها پوشیدن و درآوردن لباس برای کودک آسان می‌شود، بلکه آنها از این که می‌توانند خودشان این وظایف را انجام دهند، هیچان زده می‌شوند. ناتوانی در بستن دکمه‌ها‌ و قلاب‌ها‌ می‌تواند موجب سرخوردگی کودکان شده و آنها را از ادامه تلاش برای فراگیری چگونگی لباس پوشیدن و درآوردن آن منصرف کند. به جای انتخاب لباس‌ها‌یی دارای دکمه، گزینه‌ها‌یی که دارای کش یا چسب‌ها‌ی نر و ماده هستند، به ویژه برای کودکانی که در سنین پایین قرار دارند را مد نظر قرار دهید.

به کودکان اجازه دهید هنگام خرید و یا هنگام پوشیدن لباس روزانه حق انتخاب داشته باشند. این کار می‌تواند به فراگیری مراقبت از خود و افزایش اعتماد به نفس آنها کمک کند.

زمانی که کودک خودش لباس می‌پوشد چه این کار را درست انجام داده باشد و چه اشتباه، وی را تحسین کنید. زمانی که کودکان فراگیری لباس پوشیدن را آغاز می‌کنند بر موارد مثبت مترکز شوید تا آنها را به ادامه تلاش‌ها‌یشان در این مسیر تشویق کنید.

محمد مهدی حیدرپور

منبع: مامااوتی – لاکی اند می