چطور کودک ۵ ساله منضبط می شود؟
بیشتر کودکان ۵ ساله قادر به تشخیص “درست” از “نادرست” هستند. آنها می‌تواند از قوانین و دستور العمل‌های ساده پیروی کرده و برای جلب رضایت بزرگسالان کارهای مختلفی انجام دهند. البته باید توجه داشت که یک کودک در این سن، نمی‌تواند منطق والدین را به خوبی درک کند و بدین ترتیب گاهی اوقات برای اتخاذ تصمیمات صحیح با چالش‌های متفاوتی رو به رو خواهد بود. با این‌حال ما به‌عنوان والدین می‌توانیم بدیهیاتی را در مورد نظم و انضباط به او بیاموزیم.
-
بهترین استراتژی‌های انضباطی برای کودکان ۵ ساله
فرقی نمی‌کند که به کمک کدامیک از روش‌های زیر، پروژه مدیریت رفتاری و نظم دهی به زندگی فرزند ۵ ساله خود را آغاز کنید. درهر صورت باید اولویت انتخاب شما، خلق و خوی خاص فرزندتان باشد. بدین ترتیب هیچ گاه نمی‌توان یک متد را با قطعیت پذیرفت و یا رد کرد. شرایط و شخصیت منحصربه‌فرد هر کودک تصمیم گیرنده نهایی خواهد بود.
- تنظیم محدودیت‌های مشخص و واضح: قوانین روشن و همچنین محدودیت‌های منطقی و برنامه ریزی شده برای محیط خانه و رفتار کودک در خانواده وضع کنید. در واقع با استفاده از نظم و انضباطی پایدار، می‌توان تا اندازه زیادی از مشکلات رفتاری جلوگیری به عمل آورد. کودک باید بتواند در چهارچوب قوانین والدین، با نتایج واکنش‌ها و فعالیت‌های مختلف خود روبه رو شود.
- ارائه گزینه‌های محدود: کودکان ۵ ساله (آنهایی که در سن مهدکودک هستند)، برای اتخاد تصمیمات درست و انتخاب‌های منطقی، نیازمند همراهی والدین خود خواهند بود. برای آن که بتوانید این روند را تسهیل کرده و به خوبی یاری رسان فرزندتان باشید، ارائه گزینه‌های محدود روشی مناسب محسوب می‌شود. در این مرحله از زندگی کودک، نباید وی را با گزینه‌های متعدد گیج کرد. در واقع هر چه گزینه‌های احتمالی بیشتر شود، موازی با آن مهارت تصمیم گیری کودک نیز تضعیف خواهد شد. به عنوان مثال می‌توانید با استفاده از جملات مشابه این مورد به فرزندتان کمک کنید: “قبل از صرف شام اتاق خود را تمیز خواهی کرد و یا بعد از آن؟”
- دستورالعمل‌های “خوب”: استفاده از قوانین و دستورالعمل‌هایی که به نظر منطقی می‌رسند، قابل انجام هستند و هدفی سازنده به دنبال دارند، احتمال همکاری کودک را افزایش خواهند داد. پیش از آن که به هدایت فرزندتان بپردازید، ارتباط چشمی‌را به هیچ عنوان فراموش نکنید. کودک از این طریق با اعتماد بیشتری به صحبت‌هایتان گوش خواهد داد. پس از آن که دستورالعمل مورد نظر را انتقال دادید نیز از وی بخواهید یک بار دیگر با زبان خود همه چیز را برایتان شرح دهد.
حتما بخوانید:
- تمجید: برای نهادینه‌سازی عادات رفتاری مثبت، تا می‌توانید از تمجید و تشویق فرزند خود استفاده کنید. هرچند این شیوه در مورد اکثر کودکان با هر سنی کارگشا خواهد بود، می‌تواند به یک کودک ۵ ساله اعتماد به نفسی بی نظیر هدیه دهد.
- آموزش روش‌های جایگزین: فرض می‌کنیم فرزندتان عصبانی بوده و برای رفع عصبانیت خود راه مناسبی را پیش نگرفته است. یکی از مهم ترین وظایف والدین در خصوص استفاده از استراتژی‌های انضباطی، آموزش روش‌های جایگزین خواهد بود. به جای آن که تنها کودک را تنبیه کنید، چگونگی مدیریت خشم را به وی آموزش دهید.
- گوشه نشانی: اگر نه می‌گویید اما فرزندتان همچنان به کار خود ادامه می‌دهد، گوشه نشانی راهی موثر خواهد بود. کودک ۵ ساله خود را برای ۵ دقیقه از محیط و یا فعالیت مورد علاقه اش باز دارید و از او بخواهید در گوشه ای از خانه که انتخاب کرده اید روی یک صندلی بنشیند.
- پیامدهای طبیعی: جالب است بدانید که کودکان ۵ ساله به خوبی می‌توانند مفهوم پیامد و ارتباط آن با رفتارهای خود را درک کنند. اگر فرزندتان برای انجام کاری خاص اصرار می‌کند و این کار هیچ گونه تهدید جانی برای وی ندارد، به او اجازه دهید شانس خود را امتحان کند. فرصت تجربه عواقب طبیعی در صورت ارتکاب اشتباه، هدیه ای حقیقی از جانب والدین محسوب می‌شود.
- پاداش‌های “غیر رسمی”: اکثر کودکانی که در سن مهدکودک به سر می‌برند، عاشق استفاده از فرصت‌های کسب پاداش هستند. به جای پیشگیری از وقوع پیامدهای طبیعی یک رفتار، واکنش یا فعالیت مشخص، از آن به عنوان فرصتی برای پاداش دهی استفاده کنید. برای مثال بهتر است جمله دوم را در قالب یک پاداش غیر رسمی‌به فرزندتان انتقال دهید: “تا زمانی که اسباب بازی‌هایت را مرتب نکرده ای، اجازه بازی در خارج از خانه را نداری” در مقابل “به محض آن که اسباب بازی‌هایت را مرتب کنی، می‌توانی در خارج از خانه مشغول بازی مورد علاقه خود شوی”. فن بیان والدین، تاثیر زیادی در نحوه پاسخ دهی کودک خواهد داشت.
- پاداش‌های “رسمی”: اگر مایل به نهادینه سازی رفتاری خاص و یا جلوگیری از آن هستید، تنظیم سیستم‌های پاداش دهی متفاوت مانند امتیاز دهی در پایان هر روز برای دست یابی کودک به پاداشی بزرگتر، می‌تواند یاری رسان واقع شود.
مازیار دانیالی