میزان مجاز مصرف شکلات در کودکان زیر ۶ سال
از آن جایی که اکثر کودکان علاقه زیادی به مصرف شکلات و فرآورده‌های مشابه دارند، بحث ما نیز روی همین ماده غذایی متمرکز شده است. استفاده منظم و افراط گونه از محصولات محتوی قند آزاد به خصوص خوراکی‌های شکلاتی، بدین معنا خواهد بود که کودک کالری فراوانی را از این طریق به بدن خود تزریق می‌کند. در ادامه اگر این کالری اضافه برای سوخت‌وساز به کار گرفته نشود، بدن آن را به عنوان چربی ذخیره خواهد کرد. حال در صورتی که چنین اتفاقی برای یک کودک خردسال رخ دهد، اضافه وزن ایجاد شده به دوران نوجوانی و بزرگسالی نیز منتقل خواهد شد.
از طرفی دیگر بسیاری از متخصصین تغذیه و روانشناسان کودک بر این باوراند که مصرف قند آزاد (اغلب در قالب شکلات) منجر به بیش فعالی و کاهش سطح تمرکز کودکان خواهد شد. امروزه این موضوع تبدیل به بحثی داغ در سطح بین‌المللی شده است و شمار زیادی از والدین تغییرات رفتاری فرزندان خود به دنبال مصرف منظم شکلات را تایید کرده اند. البته این همه داستان نیست و مصرف مکرر شکلات در رده سنی خردسال می‌تواند به مشکلات دیگری نظیر پوسیدگی دندان، اختلال رشد و افزایش ریسک بیماری‌های قلبی و عروقی در آینده نیز منجر شود.
-
میزان توصیه شده مصرف شکلات و قند آزاد برای رده سنی زیر ۶ سال
با وجود آن که فواید شکلات تلخ برای سلامتی کاملا مشهود است، اما معمولا خوراکی‌های شکلاتی که منحصرا برای رده سنی خردسال تولید می‌شوند روش تهیه متفاوتی دارند. تقریبا تمام این دسته از خوراکی‌ها فرآوری شده و حاوی قند آزاد بالایی هستند. از این رو توجه به حد و مرز تعیین شده علمی برای مصرف شکلات در رده سنی خردسال، اهمیت زیادی خواهد داشت:
- در خصوص نوزادان زیر ۱ سال و کودکان نوپای زیر ۲ سال، بهتر است والدین مصرف فرآورده‌های شکلاتی را به کلی محدود کنند. در بسیاری از موارد دیده شده که کودکان زیر ۲ سال واکنش‌های آلرژیک خفیف تا متوسط و گاها شدید نسبت به خوراکی‌های شکلاتی نشان می‌دهند. با توجه به این موضوع توصیه می‌شود که استفاده از شکلات در این بازه زمانی صورت نگیرد.
و اما پاسخ به پرسشی متداول: آیا می‌توان برای کودکان نوپای زیر ۲ سال شیر شکلات را جایگزین فرآورده‌های شکلاتی مستقیم کرد؟ نخست آن که معرفی شیر به کودکان زیر ۱ سال پیشنهاد نمی‌‌شود و در مورد کودکان ۲ سال هم باید به این نکته دقت کرد که شیر شکلات نسبت به یک لیوان شیر ساده محتوی قند بیشتری است و مصرف مکرر آن می‌تواند برای سلامتی کودکان خردسال مضر باشد.
- گروه بعدی کودکان ۲ تا ۴ هستند. در این رده سنی نیز بهتر است مصرف شکلات و فرآورده های مرتبط تا جای ممکن محدود شود. لازم است والدین به خاطر داشته باشند که یک اونس شکلات تلخ حاوی ۲۳ میلی گرم کافئین، یک اونس شکلات شیری حاوی ۴ میلی گرم و یک قاشق غذاخوری پودر کاکائو متشکل از ۱۲ میلی گرم کافئین است. در این میان یک فنجان شیر شکلات با ۲ میلی گرم کافئین کمترین میزان از این ماده را به خود اختصاص می‌دهد.
هرچه ورود کافئین به بدن در کودکان زیر ۱۲ سال کاهش یابد، برای سلامت بدن و روان آنها بهتر خواهد بود. بدین ترتیب ضروری است تا والدین مصرف شکلات، کیک‌ها و نوشیدنی‌های شکلاتی را طبق یک برنامه‌ریزی دقیق امکان پذیر سازند و آنها را محدود به مناسبت‌های خاص مانند تولد کنند.
- و اما نوبت به کودکان ۴ تا ۶ سال می رسد. میزان قند آزاد مجاز برای این گروه سنی معادل ۱۹ گرم یا ۵ قاشق چایخوری گزارش شده است. البته با توجه به آن که کافئین می‌تواند اثر منفی بر مغز کودکان در حال رشد داشته باشد، هرچه مقادیر توصیه شده کاهش یابد در نهایت به نفع خود کودک خواهد بود.
در مجموع موادغذایی با سطح قند آزاد ۲۲.۵ گرم به ازای هر ۱۰۰ گرم در دسته پر شکر و مواد غذایی با سطح قند آزاد ۵ گرم یا کمتر به ازای هر ۱۰۰ گرم در دسته کم شکر طبقه بندی می‌شوند.
همین محاسبات در مورد نوشیدنی‌های شیرین نیز انجام شده است. نوشیدنی‌های با سطح قند آزاد ۱۱.۲۵ گرم به ازای هر ۱۰۰ میلی‌لیتر در دسته پر شکر و نوشیدنی‌های با سطح قند آزاد ۲.۵ گرم یا کمتر به ازای هر ۱۰۰ میلی‌لیتر در دسته کم شکر طبقه بندی می‌شوند.
رکسانا دانیالی
منابع: