دلایل و خطرات حسادت خردسالان را جدی بگیرید

اگرچه حسادت معنا و راهکارهای مختلف دارد اما به‌طور عمده در کودکان خلاصه می‌شود به عدم دریافت علاقه و توجه اشخاص مهم زندگی. حسادت یکی از دشوارترین و ناخوشایندترین احساساتی است که کودک می‌تواند تجربه کند مخصوصاً زمانی که توجه مادر به کودک یا اتفاق دیگری جلب شود. این حسادت ممکن است نسبت به برادر یا خواهر کوچکتر، پدربزرگ و مادربزرگ یا حتی افراد غریبه باشد.

از آنجا که کودک طیف گسترده‌ای از احساسات را تجربه می‌کند و قادر به کنترل رفتار خود نیست‌، احساس او ممکن است به درگیری و نزاع با دیگر کودکان منجر شود. خوب است پیش از شکل‌گرفتن این حس منفی در فرزندمان بدانیم که چطور می‌توان این حس را در او شناخت و مدیریت کرد.

• چرا یک کودک حسودی می‌کند؟

       روانشناسان پنج دلیل عمده‌ی حسادت را در کودکان شناسایی کرده‌اند:

• خودمحوری کودک (“من مرکز جهان هستم، و همه‌چیز در اطراف من می‌چرخد”).
• کودک خود را مهمترین عضو خانواده و جامعه می‌داند و انتظار دارد که تمام عشق و توجه همه‌ی افراد پیرامون او فقط به سمت آنها سوق داده شود.
• واکنش به بی عدالتی
• کودک هنگامی که والدین شروع به اختصاص وقت بیشتری به برادر یا خواهر کوچکتر خود یا یکدیگر کرده و نیازهای اورا فراموش کنند، شروع به حسادت می‌کند.
• ابراز عشق
• رشد عاطفی کودک در مرحله‌ی جنینی است. بنابراین‌، آنها همیشه نمی‌توانند احساسات مثبت خود را نسبت به والدین ابراز کنند‌، به خصوص اگر به آنها آموزش داده نشده باشد. از این رو کودک از حسادت به عنوان یکی از روش‌های نمایش عشق خود استفاده می‌کند.
• اضطراب
• افزایش حساسیت کودک و احساس اضطراب به دلایل جزئی نیز باعث حسادت در کودکان می‌شود.
• احساس ناتوانی
• کودک زمانی که می‌فهمد نمی‌تواند مستقل ازمادر و پدر زندگی کند به عنوان یک مکانیسم محافظت از خود به دیگرانی که در اطراف پدر و مادر باشند حسادت است.

• کودک و حسادت به عضو جدید خانواده

شایع‌ترین نوع حسادت در خردسالان واکنش به تولد خواهر و برادر است. در بسیاری از مواقع خردسال می‌تواند هوشمندانه احساس خود را از ما پنهان کند. اما او همیشه ردی از خود به جا می‌گذارد. این نشانه‌ها واضح‌اند.

• عقبگرد در رفتار کودک
• وقتی فرزند دوم به بخشی از خانواده تبدیل می‌شود‌، کودک اول شروع به نشان‌دادن تغییراتی در توانایی‌های خود می‌کند. او ناگهان تمام مهارت‌های کسب شده را فراموش می‌کند: چگونه لباس بپوشد، صورت خود را بشوید، به‌تنهایی به حمام برود و شروع به درخواست کمک از مادر می‌کند. برخی از کودکان می‌خواهند دوباره پوشک شوند یا می‌خواهند قبل از خواب برایشان لالایی بگویند.دلیل این تغییر ساده است: کودک می‌فهمد که تولد نوزاد بسیار سودمندتر است، تولد این امکان را به آنها می‌دهد تا همه عاشق و مراقبت آنها باشند، هریک از کارهایشان شایسته ارزیابی شود و از هرگونه وظیفه عاری شود.
• اختلال در رفتارهای زیستی
•  خواب کودک مختل می‌شود و اشتهایشان را از دست می‌دهند. کودکان حساس ممکن است دچار مشکلات عصبی (غش کردن، لکنت زبان و غیره) شوند. به این ترتیب حسادت در قالب یک عکس‌العمل روانی آشکار می‌شود.
• پرخاشگری و خصومت
• کودک شروع به پرخاشگری و خصومت نسبت به عضو جدید خانواده می‌کند. اگر این عضو جدید یک نوزاد متولد شده باشد‌، وضعیت می‌تواند واقعاً خطرناک شود. در مواردی مشاهده شده که کودکان بزرگتر عمداً به نوزادان آسیب رسانده‌اند.
• افسردگی و انزوا
•  کودک با به دنیا آمدن یک خواهر یا برادر ضداجتماعی، افسرده و غیرمسئول می‌شود. آنها همچنین می‌توانند شیطنت‌هایی انجام دهند و برای آن صحنه‌سازی کنند تا به گمان خود تقصیر را به گردن کودک جدید بیندازند.

• نکته:

• اگر خانواده‌ای فرزندان خود را با اختلاف سنی کمی پرورش دهند‌، رابطه‌ی بین آنها می‌تواند از عشق تا نفرت متغیر باشد: آنها می‌توانند هنگام تماشای تلویزیون
•  یکدیگر را در آغوش بگیرند و بعد از گذشت ۵ دقیقه ، شروع به جنگ و دعوا کنند.
• در خانواده‌های بزرگتر، با تولد فرزندان سوم به بعد، حسادت کودکان بزرگتر و کوچکتر به تدریج از بین می‌رود. کودکان عادت می‌کنند از یکدیگر مراقبت و حمایت کنند و در کنار خواهران و برادران خود بایستند.

• خطرات حسادت در کودکان چیست؟

• حسادت یک احساس منفی است و از عصبانیت و ترس ناشی می‌شود.
• اگر کودک در دوران کودکی از حسادت خلاص نشود‌، این احساس آنها را تا آخر عمر تعقیب خواهد کرد و امکان یک زندگی شاد و مناسب را از آنان خواهد گرفت. تجمع ترس و اضطراب می تواند «خاک حاصلخیزی» برای اختلالات روانی ایجاد کند.
• کودکی که نگرانی‌هایش مورد توجه واقع و برطرف نشده است، به بزرگسالی بی‌رحم و بدبین تبدیل می‌شود که با احساس دلسوزی و همدردی ناآشنا است.
• احساس حسادت باعث می‌شود نه‎تنها خود کودک رنج بکشد بلکه به روابط او با والدین و سایر اعضای خانواده آسیب برساند. این حسادت اغلب می‌تواند در میان برادران و خواهران باقی بماند که در شرایط رقابت و خصومت آشکار شود، حتی وقتی آنها به فرد بزرگسال و مستقل تبدیل شده‌اند.

منبع:

https://findmykids.org/blog/en/how-to-deal-with-child-jealousy