۵ شیوه برای انتقال مهارت گفت‌وگو کردن به کودک

چرا گفت‌وگو کردن مهم است؟

با گفت‌وگو کردن است که می‌توانیم، ایده‌های مختلف، نظرات مخالف و موافق دیگران را بشنویم، بررسی کنیم، کشف کنیم و در نهایت بهترین انتخاب را متناسب با شرایط خود داشته باشیم. تصور کنید یک کودک هرگز نتواند حرف‌های دیگران را تحمل کند، بشنود، گفت‌وگو کند و در نهایت به تصمیم‌گیری برسد؟ گفت‌وگو کردن از بسیاری از درگیری‌ها و تعارضات جلوگیری می‌کند. به نظر می‌رسد کودکی که گفت‌وگو کردن را نمی‌داند، خودش و اطرافیانش روی آرامش را نمی‌بیند.

۱-الگو باشیم

بدیهی‌ترین شیوه برای اینکه به کودک‌‌مان یاد بدهیم گفت‌وگو کند این است که خودمان بتوانیم با دیگر اعضای خانواده به خوبی گفت‌وگو کنیم و به الگوی رفتاری مناسبی برای فرزند خود تبدیل شویم. اگر ما الگوی مناسبی برای گفت‌وگو کردن کودک نباشیم، او نیز نمی‌تواند این مهارت مهم و ضروری را بشناسد.

۲-با کودک گفت‌وگو کنیم

حتما در طول روز حداقل نیم تا یک ساعت را به گفت‌وگو کردن با کودک خود بپردازیم. به او امر و نهی نکنیم یا چارچوب خاصی را اعمال نکنیم. او را قضاوت یا سرزنش نکنیم و اجازه دهیم درباره مساله‌ای که دوست دارد سخن بگوید. وقتی کودک می‌بیند که ما چگونه به او گوش فرا می‌دهیم، او نیز به تدریج این کار را انجام می‌دهد. برای اینکه گفت‌وگو را با کودک ادامه دهیم، لازم است سوالات تشریحی از او بپرسیم. مثلا سوالاتی که با این عبارات شروع می‌شوند: «تو فکر می‌کنی چطور…، به نظر تو چرا…، تو کدام راه‌حل‌ها را پیشنهاد می‌دهی؟… اگر این ایده را اجرا کنیم، چه نتیجه‌ای دارد؟».

۳-اجازه دهیم کودک با هم‌بازی‌هایش وارد گفت‌وگو شود

بسیاری اوقات پیش می‌آید که کودکان با هم‌بازی‌های خود شروع به گفت‌وگو می‌کنند. به عنوان یک والد آگاه هرگز وارد این گفت‌وگوها نشویم. مگر زمانی‌که نظر ما را خواستند. البته اگر کودکان با یکدیگر شروع به دعوا کرده و بخواهند به یکدیگر آسیب برسانند، لازم است مداخله کنیم و از این کار جلوگیری کنیم. ولی در صورتی‌‌که آنها گفت‌وگو را ادامه می‌دهند، هرگز به آنها خط ندهیم و اجازه دهیم این نوع مکالمات در حین بازی را تجربه کنند.

۴-در خانه جلسات گفت‌وگو برگزار کنیم

یکی دیگر از شیوه‌های مفید برای انتقال مهارت گفت‌وگو به کودک، برگزاری جلسات خانوادگی است. ما می‌توانیم برای تصمیم‌گیری درباره مسائل مختلف، یک جلسه‌ی ساده و خانوادگی داشته باشیم. در طی این جلسه‌‌ها مشکلات خود را بیان کنیم و راه‌حل‌ها را بررسی کنیم. هرگز از اینکه یک کودک دو یا سه ساله را در جلسه شرکت دهید احساس شرم نکنیم. گاهی این کودکان چنان نظرات پخته‌ای ارائه می‌کنند که حتی باورمان نمی‌شود.

۵-روانشناس-بازی کنیم

این بازی یک بازی من‌درآوردی است. البته از دسته بازی‌های تقلیدی. در حقیقت ما در قالب نوعی نمایش‌بازی بسیار ساده، می‌توانیم در کنار کودک قرار بگیریم، مشکلات خود را به او بگوییم و از او راه‌حل بخواهیم. به راحتی نقش بازی کنیم و در قالب نقش‌ها، با کودک خود به گفت‌وگو بپردازیم.

مهرنوش خالقی