فرزند شما تحمل باخت را دارد؟

کودکان بنابر شرایط تربیتی و اقلیمی مختلف رفتارهای مختلفی در مواجهه با موانع و اتفاقات دارند. باخت و واکنش نسبت به آن یکی از رفتارهایی است که در کودکی به یکی از چالش‌های تربیتی تبدیل می‌شود. چالشی که ممکن است خیلی زود تبدیل به دردسری بزرگ شود.

اما چه عاملی بر تحمل و تاب‌آوری باخت مؤثر است؟

براساس مطالعه‌ای که به تازگی از طریق مجله کلینیک‌های روانپزشکی کودک و نوجوان آمریکایی شمالی به چاپ رسیده است، یکی از اصلی‌ترین دلایل واکنش‌پذیری شدید کودکان به باخت در بازی‌های مختلف چیزی نیست جز استراتژی‌های محافظتی والدین

• والدین باید ابتدا از خودشان شروع کنند

معمولا پدران و مادران با تصور حمایت همه جانبه از فرزندان خود، سعی می‌کنند آنها را از هر تجربه ناخوشایندی حتی احساس باخت به دنبال شرکت در بازی نیز محافظت کنند. در نتیجه چنین رویکردی فرزند شما به مرور زمان تحمل پذیرش باخت را از دست می‌دهد و در مقابل تلاش می‌کند تا با گریه و فریاد توجه والدین را به خود جلب کند.

پس با استناد به مقاله‌ای از مجله دانشگاهی بازنگری جامعه‌شناسی آمریکا، اولین روش موثر برای ایجاد تغییرات رفتاری در کودکانی که تحمل باخت را ندارند بازبینی عملکردهای شخصی خود والدین خواهد بود. برای موفقیت در این امر باید کاملا با خود صادق و شفاف باشید. آیا تاکنون فرزندتان از هر باخت و استرسی در امان نگاه داشته‌اید؟ اگر پاسخ شما به این پرسش بله است، شاید زمان آن رسیده که روش خود را تغییر دهید.

• تکنیک مدل‌سازی رفتار خوب پس از باخت در بازی را به کار ببرید

با توجه به پژوهشی که به وسیله مجله مسائل خانوادگی در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است، والدین باید بتوانند باخت با اقتدار، توام با مهربانی و بخشندگی را به فرزندان خود آموزش دهند. از جمله مناسب‌ترین متدهای ممکن برای انتقال چنین مفهومی، بازی با کودک خواهد بود. پس از آن که بازی را به کودک خود باختید، دقیقاً از همان عملکرد مدنظرتان برای مدل‌سازی رفتار درست استفاده کنید. این مدل‌سازی می‌تواند شامل “تبریک گفتن” به کودک در قالب طرف برنده و کاربرد جملاتی مانند “عیبی ندارد می‌توانم دفعه دیگر دوباره امتحان کنم و تلاش بیشتری به خرج دهم” باشد.

محققان دانشگاه تگزاس در آستین معتقد هستند که بهترین منبع آموزش و یادگیری برای کودکان، والدین آنها به شمار می‌رود. از این رو زمانی که با باخت در یک بازی دوستانه اقدام به مدل‌سازی رفتارهای صحیح و پذیرش شکست برای فرزند خود می‌کنید، او می‌تواند به تدریج همان رویکردها را توسعه دهد.

• از زبان مثبت چه به صورت کلامی و چه بدنی تاکید کنید

در مقاله‌ای از مجله روانشناسی خانواده می‌خوانیم که محیط خانه فضایی ویژه برای تجربه باخت در بازی از جانب کودکان خواهد بود چرا که والدین می‌توانند در بستری آرام زبان کلامی و بدنی مثبت را به دنبال شکست به فرزندان خود آموزش دهند. در واقع شما باید تجربه‌های کوچکی از باخت را برای آنها فراهم آورید تا به وضوح درک کنند که قابلیت پذیرش باخت را دارند.

بر اساس پژوهشی از آکادمی پزشکی اطفال آمریکا باخت در رقابت‌های مختلف کودک را قادر می‌سازد تا تبدیل به شخصیتی صبور و مستقل شود. در این میان آموزش راه و روش تلاش مجدد و پرهیز از کاربرد واژگان و در عین حال زبان بدن منفی اهمیت فراوانی خواهد داشت. البته موفقیت برای دست‌یابی به این هدف نیازمند صرف زمان و انرژی زیادی است. باید آرام و پیوسته عمل شود و در صورتی که کودک به رفتارهای هیجانی، گریه و فریاد ادامه داد، از تکنیک های بازدارنده مانند گوشه نشانی استفاده کنید.

• برای فوران‌های هیجانی باخت کودک در بازی‌های کامپیوتری آماده باشید

در مطالعه‌ای که از طریق انتشارات دانشگاه هاروارد قابل دسترسی است، به نکته مهمی اشاره شده است: هرچند بسیاری از کودکان پس از باخت به خواهر و برادر یا دوستان خود دچار خشم ناگهانی می‌شوند و به اصطلاح همه جا را به‌هم می‌ریزند، باخت به هوش مصنوعی و در واقع کامپیوتر می‌تواند گاهی با ناامیدی شدیدتری همراه شود. این ناامیدی در برخی از کودکان تا اندازه‌ای بالا می‌گیرد که والدین عملاً از پس کنترل شرایط بر نخواهند آمد.

طبق گزارشی از مجله آمریکایی آتلانتیک، راهکار اولیه پیش روی والدین برای مقابله با واکنش‌پذیری کودکان نسبت به باخت در بازی‌های کامپیوتری و ویدئویی محدود سازی زمان استفاده از دستگاه‌های الکترونیک خواهد بود. پیش از آن که فرزندان بازی کامپیوتری را شروع کند، مقررات زمانی را به وی یادآوری کرده و با او صحبت کنید. همچنین لازم است پس از هر بار پیروزی به دلیل آن که کودک هیچ گونه تشویقی از جانب فرد دیگری دریافت نمی‌کند، به تعریف و تمجید از او بپردازید. از طرفی دیگر صحبت با کودک در مورد روند انجام بازی و یا حتی همراهی با وی می‌تواند به تمرکز بیشتر، کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زمان تفریح فرزندتان کمک کند.

• ویژگی‌های مناعت طبع در شرایط برندگی را به کودکان آموزش دهید

با استناد به یافته‌های مطالعه‌ای که اخیرا توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد به چاپ رسیده است، گاهی اوقات واکنش‌های شدید کودکان در برابر باخت به این دلیل خواهد بود که آنها هنوز با ویژگی‌های اخلاقی و انسانی “برد” آشنا نشده‌اند. در واقع نه‌تنها چگونگی باخت اهمیت خواهد داشت، بلکه یادگیری مهارت‌های لازم برای تبدیل شدن به یک برنده اخلاق‌مدار هم ضروری خواهد بود.

در مقاله منتشر شده به وسیله مجله علمی با دسترسی آزاد پلاس وان، یک برنده واقعی فردی فروتن خواهد بود که در غرور پیروزی غرق نمی‌شود. این موضوع لزوم آموزش ویژگی‌های اخلاقی مثبت و نیکو را به فرزندان بیش از پیش آشکار می‌سازد. اگر می‌خواهید فرزندی با ظرفیت بالا برای پذیرش باخت داشته باشید، باید از ابتدایی‌ترین اصول رفتار صحیح شروع کنید و برای هر آموزشی خود به عنوان الگوی اصلی کودک وارد عمل شوید.

مازیار دانیالی