شناخت«سرشت کودک»، میان‌بر تربیتی والدین

هر کودک نوپا، نه‌تنها به واسطه‌ی ظاهر و صدایش یک انسان کاملاً منحصربه‌فرد است، بلکه شخصیت او نیز یگانه است. هر کودک با یک شخصیت بی‌نظیر و می‌مانند، درست مثل انگشتانش به دنیا می‌آید. این شخصیت آمیزه‌ای از هوش، خلق‌وخو و یک خصیصه‌ی اعجاب‌انگیز است  که به ‌آن «سرشت» می‌گوییم. شناخت سرشت یعنی تسلط ضمنی بر روحیه ی کودک. دانشی که راه را برای ما هموار می‌کند.

{به طور کلی کودکان را این‌طور توصیف می‌کنیم: ملایم‌، خجالتی‌ ، سرزنده و پرتحرک. هرکدام از این کودکان ویژگی‌هایی دارند.}

• سرشت ملایم

حدود نیمی از بچه‌ها، سهل‌گیر هستند. آن‌ها “از دنده راست بلند می‌شوند”، سرحال و آماده‌ی گذراندن یک روز جدیدند. تا سن ۹ماهگی بیشتر بچه‌های با سرشت ملایم، به روی افراد ناشناسی که کنارشان می‌آیند لبخند می‌زنند.

• کودکی با سرشت ملایم چه ویژگی‌‌هایی دارد؟

• بسیار فعال‌ است.
• خیلی خوب با تغییرات کنار می‌آید، و از رویارویی با افراد و موقعیت‌های جدید لذت می‌برد.
• بسیار انعطاف‌پذیر است. در اوج خشم ناگهانی و سرخوردگی، تنها با یک لبخند به حالت عادی برمی‌گردد.
• وقتی درگیر مشکلی می‌شود، کاملاً از عهده فشارهایی که از هر طرف به او وارد می‌شود، برمی‌آید.

 

• سرشت خجالتی

 حدود ۱۵ درصد بچه‌ها در استقبال از تجربیات جدید، خجالتی و محتاط بوده و بسیار آهسته پیش می‌روند. بچه‌های خجالتی و محتاط اخم می‌کنند و محکم به ما می‌چسبند.

• کودکی با سرشت خجالتی چه ویژگی‌‌هایی دارد؟

• بچه‌های خجالتی و محتاط اغلب بیش از حد حساس‌اند. مثلاً دوست ندارند شیرشان خیلی سرد یا شلوارشان خیلی زبر باشد.
• خیلی زود مایوس می‌شوند، ترسو هستند و خیلی به والدین‌شان می‌چسبند، اغلب ما را از اتاقی به اتاق دیگر می‌کشانند، و از هر تغییری ناراحت می‌شوند.
• آنها تمایل دارند که بسیار موشکاف و ریزبین باشند.
• این قبیل بچه‌ها به‌خوبی تشخیص می‌دهند کجا دارند می‌روند و ممکن است یک خیابان مانده به مطلب دکتر، گریه را سر بدهند!
• اغلب زود زبان باز می‌کنند، اما دیر راه می‌افتند.
• ممکن است اوایل تغییرات خلقی شدیدی را از خود نشان بدهد (از ۱۵ تا ۱۸ ماهگی)، اما اگر شما با صبر و حوصله و احترام با او رفتار کنید، در پایان نوپایی، کودکی شاد و بااعتمادبه‌نفس خواهد شد‌.

• سرشت سرزنده و پرتحرک

این بچه‌های بسیار پرجنب‌و‌جوش و به اصلاح آتش‌پاره ‌اند. ضمن اینکه خلقی بسیار متغیر دارند. آنها یا خوش‌اخلاق هستند یا بداخلاق. و زمانی که فشارهای عصبی روزمره با آن ماده منفجر موجود در شخصیت‌های تند و آتشین‌شان ترکیب می‌شود مثل بمب منفجر می‌شوند.

• فعال‌ترند (بیشترین مسافت را می‌دوند، ارتفاع پرش آن‌ها بالاتر است، مدت زمان طولانی‌تری چرخ می‌خورند.)
• کم تحمل‌ترند (از تقسیم کردن و رعایت نوبت بیزارند.)
• بیشتر تابع امیال آنی هستند (به راحتی آشفته و عصبانی می‌شوند و بیشتر در معرض خطر تصادف قرارمی‌گیرند.)
• جسورترند (به طرف جدول خیابان می‌دوند، برمی‌گردند و شما را نگاه می‌کنند…. و ناگهان به وسط خیابان می‌پرند.)
• سرسخت‌ترند (خیلی عصبانی می‌شوند، حتی بعد از به‌دست آوردن چیزی که می‌خواهند دست از گریه کردن برنمی‌دارند.)
• احساساتی‌ترند (خیلی خوشحال، خیلی غمگین، و خیلی عصبانی می‌شوند.)
• حساس‌ترند (احساسات‌شان زود جریحه‌دار می‌شود.)

دامنه این قبیل بچه‌های بسیار فعال، از سرزنده تا بداخلاق و بدعنق، کله شق، نافرمان و گستاخ در نوسان و تغییر است. خوشبختانه بچه‌های سرزنده و پرتحرک غالباً بچه‌های شاد، پرنشاط و پرشور و پرحرارت می‌شوند، اگر در خارج از خانه زیاد بازی کنند، البته با محدودیت‌های منطقی اما انعطاف‌پذیر به همراه صبر و عشقی که به آن‌ها ارزانی می‌شود.

• آیا قانونی کلی برای سرشت کودک وجود دارد؟

سرشت کودکان از والدین به آن‌ها منتقل می‌شود. بنابراین پدران و مادران خجالتی اغلب بچه‌هایی خجالتی دارند و پدران و مادران پرشوروحرارت معمولاً کودکانی آتشی‌مزاج دارند. اما برخی مواقع، طبیعت تاسی می‌ریزد و یک زوج اهل مطالعه و کتاب صاحب فرزندی علاقه‌مند به موسیقی‌های تند می‌شوند.

گرداوری : مژگان موسی پور

شادترین کودک محله/ هاروی کرپ/ ترجمه: طاهره یراقچی