رشد زبانی کودکان سه‌ساله را در ۵ اصل بشناسیم
آیا کودک سه ساله شما دائما در حال سوال پرسیدن است؟ یا بسیار کم‌حرف است؟ کودکان سه ساله از نظر کلامی به رشد بالایی دست یافته‌اند و اغلب مهارت‌های ظریفی دارند که شاید موجب شگفتی بزرگترها شوند. حالا در اینجا به بررسی بخش‌های مختلفی از این مهارت‌ها می‌پردازیم.
۱-دیدگاه کلی درباره رشد زبانی و کلامی کودک سه‌ساله
اغلب کودکان سه‌ساله با ترکیب جملات ساده صحبت می‌کنند. آنها کلمات بسیار زیادی را یاد گرفته‌اند اما شاید معانی همه آنها را ندانند. در حقیقت به آن سرعتی که سخن می‌گویند، معنای برخی کلمات را نمی‌دانند. گاهی اوقات آنها برای بیان احساسات خود، اندکی لکنت دارند و اغلب از پس این کار به خوبی برنمی‌آیند. برای اینکه از احساسات آنها بیشتر بدانیم، می‌توانیم از آنها سوالاتی بپرسیم و کار را برای‌شان ساده‌تر کنیم. اگرچه گاهی ممکن است گوش دادن به حرف‌های یک کودک سه ساله، خسته کننده به نظر برسد اما خیال‌پردازی‌های او برای ما لذتبخش است و خیلی اوقات موجب شادی و شگفتی ما می‌شوند.
۲-سه ساله‌ها صحبت‌های ما را حدس می‌زنند
کودک بین سه تا چهار سالگی رفته‌رفته می‌آموزد که از طریق گوش کردن، گستره لغات خود را بیشتر از گذشته افزایش دهد. آنها حتی از میان حرف‌های بزرگترها می‌توانند حدس بزنند که آنها درباره چه چیزی حرف می‌زنند. بنابراین خیلی اوقات لازم است در حضور آنها درباره هر مساله‌ای صحبت نکنیم. برای مثال اگر قرار است درباره مسائل حساسی مانند اخبار تلخ، بیماری، دعوا و جَدل‌های خانوادگی صحبت کنیم، بهتر است به هیچ‌وجه در حضور کودک سه ساله این نوع گفت‌وگوها را انجام ندهیم. به‌علاوه کودکان از تجربیات و شنیده‌های خود نیز چیزهای زیادی یاد می‌گیرند و به گستره لغات خود می‌افزایند.
۳-سه ساله‌ها پرسشگر هستند
کودکان در سه سالگی سوالات زیادی دارند که از شما بپرسند. سعی نکنیم تمام سوالات آنها را بلافاصله پاسخ دهیم و نقش یک دانای کل را برای او بازی کنیم. به جای این کار، برخی سوالات او را با سوال پاسخ دهید. مثلا کودک می‌پرسد: «چرا بعضی افراد عصای سفید دارند و عصا را دائم به زمین و دیوار می‌زنند؟»، شما می‌توانید در مقابل پاسخ دهید: « تو فکر می‌کنی چرا آنها این کار را می‌کنند؟ به نظر تو آنها چه تفاوتی با دیگران دارند؟ آیا دوست داری نظر دیگران را هم بپرسیم؟». به این ترتیب شما ذهن کودک را به جست‌وجو و تکاپوی بیشتر سوق می‌دهید. ما به این شیوه، روحیه پرسشگری کودک را زنده نگه می‌داریم و این مهارت مهم را در او پرورش می‌دهیم.
۴-سه‌ساله‌ها تکرار را دوست دارند
کتاب داستان‌های مختلفی وجود دارند که برای کودکان رده سنی سه‌ساله مناسب هستند اما گاهی آنها علاقه دارند کتابی را بارها و بارها گوش کنند. والدین باید بدانند، تکرار کردن برای کودکان لذتبخش است و آنها از این طریق چیزهای مختلفی می‌آموزند. همچنین کودک سه ساله شما علاقه دارد که شما از احوالات مختلف او آگاه شوید. مثلا اگر مهمانی دارید، او علاقمند است که حمایت شما از خودش را به خوبی دریافت کند. لازم است هرگز در موقعیت‌های متفاوت و در کنار هم‌سالانش او را با کسی مقایسه نکنیم، زیرا او متحمل آسیب‌های سختی در این دوران می‌شود.
۵-رشد کلامی کودکان متفاوت است
برخی کودکان سه ساله بسیار روان و صحیح حرف می‌زنند و برخی دیگر هنوز به چنین رشدی نرسیده‌اند. این مساله کاملا طبیعی‌ست. مهم درک این کودکان است. آنها قادرند معنای ۱۰۰۰ لغت را درک کنند. همچنین درباره موقعیت‌های مکانی به درک خوبی رسیده‌اند مثلا بالا، پایین، زیر و رو. می‌توانند سوالات مختلفی بپرسند و اطلاعات جدید را پیدا کنند. مثلا چه کسی، کجا، چرا و غیره. علاوه‌براین می‌توانند درباره اتفاقاتی که در طول روز از سر می‌گذارنند به خوبی صحبت کنند و از کلمات «وصل» مثل زیرا و برای‌اینکه استفاده کند. این‌ها همگی نشان از ذهنی رشدیافته است که گسترش کلامی را تجربه می‌کند.
نکته: به عنوان والدین یک کودک سه‌ساله، بهتر است مثبت بمانیم و سعی نکنیم به زور، غلط‌‌های کودک خود را اصلاح کنیم. گاهی اشتباه حرف زدن کودک به خاطر این است که کلمات را خوب نشنیده است و یا فردی که حرف می‌زده، آنها را به‌طور واضح بیان نکرده. بهترین کار این است که همان کلماتی که کودکان اشتباه تلفظ می‌کنند، صحیح و واضح و با صدایی رسا بیان کنیم.
ترجمه و گرداوری: مهرنوش خالقی
منبع:
https://healthywa.wa.gov.au/Articles/A_E/Child-development-3-4-years
https://www.healthyfamiliesbc.ca/home/articles/language-development-3-4-years-preschool